Kierunek: technik technologii szkła
Klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego przewiduje możliwość kształcenia w tym zawodzie również w branżowej szkole II stopnia.
- CELE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE
Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik technologii szkła powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:
- obsługiwania maszyn i urządzeń do sporządzania zestawu szklarskiego i topienia mas szklanych;
- obsługiwania maszyn i urządzeń do formowania, wykańczania, zdobienia i przetwórstwa wyrobów ze szkła;
- formowania wyrobów ze szkła sposobem ręcznym;
- wykonywania badań laboratoryjnych surowców szklarskich, szkła i wyrobów ze szkła;
- organizowania i prowadzenia procesów wytwarzania wyrobów ze szkła.
- EFEKTY KSZTAŁCENIA
Do wykonywania wyżej wymienionych zadań zawodowych niezbędne jest osiągnięcie zakładanych efektów kształcenia, na które składają się:
- efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów;
(BHP). Bezpieczeństwo i higiena pracy
Uczeń:- rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią;
- rozróżnia zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce;
- określa prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;
- przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych;
- określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy;
- określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka;
- organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;
- stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych;
- przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;
- udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia.
(PDG). Podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej
Uczeń:- stosuje pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej;
- stosuje przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego;
- stosuje przepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej;
- rozróżnia przedsiębiorstwa i instytucje występujące w branży i powiązania między nimi;
- analizuje działania prowadzone przez przedsiębiorstwa funkcjonujące w branży;
- inicjuje wspólne przedsięwzięcia z różnymi przedsiębiorstwami z branży;
- przygotowuje dokumentację niezbędną do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej;
- prowadzi korespondencję związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej;
- obsługuje urządzenia biurowe oraz stosuje programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej;
- planuje i podejmuje działania marketingowe prowadzonej działalności gospodarczej;
- optymalizuje koszty i przychody prowadzonej działalności gospodarczej.
(JOZ). Język obcy ukierunkowany zawodowo
Uczeń:- posługuje się zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiających realizację zadań zawodowych;
- interpretuje wypowiedzi dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych artykułowane powoli i wyraźnie, w standardowej odmianie języka;
- analizuje i interpretuje krótkie teksty pisemne dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych;
- formułuje krótkie i zrozumiałe wypowiedzi oraz teksty pisemne umożliwiające komunikowanie się w środowisku pracy;
- korzysta z obcojęzycznych źródeł informacji.
(KPS). Kompetencje personalne i społeczne
Uczeń:- przestrzega zasad kultury i etyki;
- jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań;
- przewiduje skutki podejmowanych działań;
- jest otwarty na zmiany;
- potrafi radzić sobie ze stresem;
- aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe;
- przestrzega tajemnicy zawodowej;
- potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania;
- potrafi negocjować warunki porozumień;
- współpracuje w zespole.
(OMZ). Organizacja pracy małych zespołów (wyłącznie dla zawodów nauczanych na poziomie technika)
Uczeń:- planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań;
- dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań;
- kieruje wykonaniem przydzielonych zadań;
- ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań;
- wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakość pracy;
- komunikuje się ze współpracownikami.
- efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru administracyjno-usługowego, stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów PKZ(AU.a) i PKZ(AU.v);
PKZ(AU.a) Umiejętności stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach: operator urządzeń przemysłu szklarskiego, technik technologii szkła
Uczeń:
- sporządza szkice i rysunki techniczne części maszyn i urządzeń;
- rozróżnia części maszyn i urządzeń oraz określa ich zastosowanie;
- określa właściwości materiałów konstrukcyjnych;
- rozróżnia schematy technologiczne;
- posługuje się dokumentacją techniczną;
- posługuje się przyrządami pomiarowymi;
- wykonuje prace z zakresu obróbki ręcznej i maszynowej materiałów;
- rozróżnia elementy układów automatyki;
- charakteryzuje układy sterowania pracą maszyn i urządzeń;
- stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań.
PKZ(AU.v) Umiejętności stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach: technik technologii szkła, technik ceramik
Uczeń:
- klasyfikuje i oblicza błędy pomiarowe;
- wykonuje obliczenia wytrzymałościowe;
- wyjaśnia zjawiska fizyczne i fizykochemiczne zachodzące w procesach technologicznych;
- stosuje metody i przyrządy do badania lepkości i gęstości;
- przedstawia wyniki pomiarów i obliczeń w postaci tabel i wykresów;
- korzysta z norm i instrukcji stanowiskowych;
- charakteryzuje systemy zarządzania jakością, bezpieczeństwem i środowiskiem;
- sporządza schematy technologiczne;
- stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań zawodowych.
- efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie technik technologii szkła opisane w części II:
AU.05. Wytwarzanie wyrobów ze szkła
1. Sporządzanie zestawów szklarskich i topienie mas szklanych
Uczeń:
- dobiera surowce szklarskie;
- dobiera maszyny i urządzenia do przygotowania surowców i sporządzania zestawów szklarskich;
- obsługuje maszyny i urządzenia podczas przygotowania i naważania surowców szklarskich;
- sporządza zestawy szklarskie różnymi technikami;
- dobiera maszyny i urządzenia do transportu i zasypu zestawów szklarskich do pieców;
- obsługuje maszyny i urządzenia do transportu i zasypu zestawów szklarskich do pieców;
- obsługuje piece szklarskie podczas wytopu masy szklanej;
- kontroluje parametry topienia mas szklanych w piecach;
- wykonuje czynności związane z obsługą pieców do topienia mas szklanych;
- ocenia jakość masy szklanej.
2. Formowanie wyrobów ze szkła sposobem ręcznym
Uczeń:
- rozpoznaje wyroby ze szkła formowane sposobem ręcznym;
- dobiera materiały, narzędzia i urządzenia do ręcznego formowania i zdobienia hutniczego wyrobów ze szkła;
- wykonuje czynności związane z formowaniem wyrobów ze szkła sposobem ręcznym;
- obsługuje urządzenia do ręcznego formowania wyrobów ze szkła;
- wykonuje czynności związane ze zdobieniem wyrobów ze szkła technikami hutniczymi;
- ocenia jakość wykonania wyrobów formowanych ze szkła sposobem ręcznym;
- wykonuje prace związane z konserwacją narzędzi do ręcznego formowania wyrobów ze szkła.
3. Formowanie wyrobów ze szkła sposobem mechanicznym
Uczeń:
- rozpoznaje wyroby ze szkła formowane sposobem mechanicznym;
- rozróżnia techniki mechanicznego formowania wyrobów ze szkła;
- rozróżnia sposoby zasilania masą szklaną maszyn i urządzeń w procesie kształtowania wyrobów ze szkła;
- dobiera maszyny i urządzenia do mechanicznego formowania wyrobów ze szkła;
- obsługuje maszyny i urządzenia do mechanicznego formowania wyrobów ze szkła;
- ocenia jakość wykonania wyrobów ze szkła formowanych sposobem mechanicznym.
4. Wykańczanie, zdobienie oraz przetwarzanie wyrobów ze szkła
Uczeń:
- wykonuje czynności związane z odprężaniem, hartowaniem i obróbką termiczną wyrobów ze szkła;
- wykonuje czynności związane z obsługą pieców do odprężania i hartowania wyrobów ze szkła;
- dobiera materiały i narzędzia do wykańczania, zdobienia i przetwarzania wyrobów ze szkła;
- dobiera techniki wykańczania, zdobienia i przetwarzania wyrobów ze szkła;
- dobiera techniki zdobienia hutniczego wyrobów ze szkła;
- dobiera maszyny i urządzenia do wykańczania, zdobienia i przetwarzania wyrobów ze szkła;
- obsługuje maszyny i urządzenia do wykańczania, zdobienia i przetwarzania wyrobów ze szkła;
- ocenia jakość wyrobów ze szkła.
AU.49. Organizacja procesów wytwarzania wyrobów ze szkła
1. Wykonywanie badań laboratoryjnych surowców szklarskich, szkła i wyrobów ze szkła
Uczeń:
- określa właściwości surowców szklarskich, szkła i wyrobów ze szkła;
- dobiera metody badań właściwości surowców szklarskich, szkła i wyrobów ze szkła;
- dobiera sprzęt laboratoryjny i urządzenia do badania właściwości surowców szklarskich, szkła i wyrobów ze szkła;
- posługuje się sprzętem i urządzeniami do wykonania badań laboratoryjnych;
- pobiera i przygotowuje próbki surowców szklarskich, szkła i wyrobów ze szkła do badań laboratoryjnych;
- korzysta z instrukcji i norm podczas wykonywania badań laboratoryjnych;
- wykonuje badania właściwości surowców szklarskich, szkła i wyrobów ze szkła;
- opracowuje i interpretuje wyniki badań laboratoryjnych;
- prowadzi dokumentację badań laboratoryjnych.
2. Organizowanie procesów sporządzania zestawów szklarskich i topienia mas szklanych
Uczeń:
- planuje procesy technologiczne sporządzania zestawów szklarskich i topienia mas szklanych;
- wykonuje obliczenia składu chemicznego szkła i zestawów szklarskich;
- opracowuje receptury zestawów szklarskich;
- posługuje się dokumentacją technologiczną, normami i instrukcjami dotyczącymi topienia masy szklanej;
- dobiera parametry technologiczne procesu sporządzania zestawu szklarskiego;
- wykonuje obliczenia wskaźników techniczno-technologicznych pieców szklarskich;
- dobiera piece do topienia mas szklanych;
- sporządza harmonogramy topienia mas szklanych w piecach szklarskich;
- nadzoruje procesy technologiczne sporządzania zestawów szklarskich i topienia mas szklanych.
3. Organizowanie procesów formowania, wykańczania, zdobienia i przetwórstwa wyrobów ze szkła
Uczeń:
- planuje procesy formowania i wykańczania wyrobów ze szkła oraz zdobienia szkła różnymi technikami;
- określa wpływ właściwości płynnej masy szklanej i szkła na proces formowania, wykańczania, zdobienia i przetwórstwa wyrobów ze szkła;
- posługuje się dokumentacją technologiczną procesu formowania, wykańczania, zdobienia i przetwórstwa wyrobów ze szkła;
- dobiera parametry technologiczne procesu formowania, wykańczania, zdobienia i przetwórstwa wyrobów ze szkła;
- wykonuje obliczenia zdolności produkcyjnej maszyn i urządzeń stosowanych w przemyśle szklarskim;
- obsługuje urządzenia do sterowania procesami technologicznymi i kontrolowania procesów technologicznych;
- dobiera parametry procesu odprężania, hartowania i obróbki termicznej wyrobów ze szkła;
- nadzoruje procesy formowania i wykańczania wyrobów ze szkła oraz zdobienia szkła różnymi technikami;
- planuje i nadzoruje proces technologiczny przetwórstwa wyrobów ze szkła;
- sporządza raporty dotyczące przebiegu procesu formowania, wykańczania, zdobienia i przetwórstwa wyrobów ze szkła.
- WARUNKI REALIZACJI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE
Szkoła podejmująca kształcenie w zawodzie technik technologii szkła powinna posiadać następujące pomieszczenia dydaktyczne:
- pracownię rysunku technicznego, wyposażoną w: materiały i przybory rysunkowe, modele brył geometrycznych i części maszyn, kolekcje części maszyn ogólnego zastosowania, katalogi i zestawy norm dotyczących rysunku technicznego i dokumentacji technicznej, stanowiska komputerowe z drukarką podłączoną do sieci (jedno stanowisko dla jednego ucznia), stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do Internetu, projektor multimedialny, skanery i plotery (po jednym urządzeniu na cztery stanowiska komputerowe), programy komputerowego wspomagania projektowania (Computer Aided Design);
- pracownię technologiczną, wyposażoną w: piec laboratoryjny do topienia oraz odprężania szkła, narzędzia i materiały do obróbki ręcznej i mechanicznej materiałów, formowania wyrobów ze szkła sposobem ręcznym, elementy układów automatyki i sterowania pracą maszyn i urządzeń, formy szklarskie, urządzenia do badań właściwości surowców szklarskich, szkła i wyrobów ze szkła, narzędzia i przyrządy pomiarowe, przyrządy do badania i kontroli jakości surowców, półproduktów i wyrobów ze szkła, sprzęt laboratoryjny, modele maszyn i napędów elektrycznych, modele pieców szklarskich, maszyn i urządzeń do sporządzania zestawów szklarskich, formowania wyrobów ze szkła sposobem mechanicznym, wykańczania, obróbki, zdobienia i przetwarzania szkła, kolekcje materiałów i narzędzi do wykańczania, obróbki, zdobienia i przetwórstwa szkła, materiały konstrukcyjne, kolekcje wyrobów ze szkła formowanych, wykańczanych, zdobionych i przetwarzanych różnymi technikami, kolekcje wyrobów ze szkła z wadami masy szklanej i wadami wykonania, kolekcje surowców szklarskich, schematy technologiczne i dokumentację techniczno-technologiczną procesów produkcyjnych, schematy układów regulacji i sterowania, normy, instrukcje, dokumentację technologiczną, katalogi, foliogramy, fotografie, filmy dydaktyczne dotyczące procesów produkcji szkła.
Kształcenie praktyczne może odbywać się w: pracowniach szkolnych, placówkach kształcenia praktycznego, hutach szkła i przedsiębiorstwach produkujących wyroby ze szkła.
Szkoła organizuje praktyki zawodowe w podmiocie zapewniającym rzeczywiste warunki pracy właściwe dla nauczanego zawodu w wymiarze 8 tygodni (320 godzin).
- Minimalna liczba godzin kształcenia zawodowego1)
Efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów oraz efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru administracyjno--usługowego stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów |
330 godz. |
AU.05. Wytwarzanie wyrobów ze szkła |
700 godz. |
AU.49. Organizacja procesów wytwarzania wyrobów ze szkła |
170 godz. |
1) W szkole liczbę godzin kształcenia zawodowego należy dostosować do wymiaru godzin określonego w przepisach w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych danego typu, zachowując minimalną liczbę godzin wskazanych w tabeli odpowiednio dla efektów kształcenia: wspólnych dla wszystkich zawodów i wspólnych dla zawodów w ramach obszaru kształcenia stanowiących podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów oraz właściwych dla kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie.