Kierunek: technik pszczelarz

Klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego przewiduje możliwość kształcenia w tym zawodzie również w branżowej szkole II stopnia.

  1. CELE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik pszczelarz powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:

  1. zakładania oraz prowadzenia pasieki metodami tradycyjnymi i ekologicznymi;
  2. organizowania oraz wykonywania prac związanych z prowadzeniem produkcji roślinnej i zwierzęcej;
  3. prowadzenia i obsługi pojazdów, maszyn i urządzeń stosowanych w produkcji rolniczej i pszczelarskiej;
  4. prowadzenia sprzedaży produktów rolniczych i pszczelarskich.
  1. EFEKTY KSZTAŁCENIA

Do wykonywania wyżej wymienionych zadań zawodowych niezbędne jest osiągnięcie zakładanych efektów kształcenia, na które składają się:

  1. efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów;

    (BHP). Bezpieczeństwo i higiena pracy
    Uczeń:

    1. rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią;
    2. rozróżnia zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce;
    3. określa prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;
    4. przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych;
    5. określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy;
    6. określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka;
    7. organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;
    8. stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych;
    9. przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;
    10. udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia.

    (PDG). Podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej
    Uczeń:

    1. stosuje pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej;
    2. stosuje przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego;
    3. stosuje przepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej;
    4. rozróżnia przedsiębiorstwa i instytucje występujące w branży i powiązania między nimi;
    5. analizuje działania prowadzone przez przedsiębiorstwa funkcjonujące w branży;
    6. inicjuje wspólne przedsięwzięcia z różnymi przedsiębiorstwami z branży;
    7. przygotowuje dokumentację niezbędną do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej;
    8. prowadzi korespondencję związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej;
    9. obsługuje urządzenia biurowe oraz stosuje programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej;
    10. planuje i podejmuje działania marketingowe prowadzonej działalności gospodarczej;
    11. optymalizuje koszty i przychody prowadzonej działalności gospodarczej.

    (JOZ). Język obcy ukierunkowany zawodowo
    Uczeń:

    1. posługuje się zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiających realizację zadań zawodowych;
    2. interpretuje wypowiedzi dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych artykułowane powoli i wyraźnie, w standardowej odmianie języka;
    3. analizuje i interpretuje krótkie teksty pisemne dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych;
    4. formułuje krótkie i zrozumiałe wypowiedzi oraz teksty pisemne umożliwiające komunikowanie się w środowisku pracy;
    5. korzysta z obcojęzycznych źródeł informacji.

    (KPS). Kompetencje personalne i społeczne
    Uczeń:

    1. przestrzega zasad kultury i etyki;
    2. jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań;
    3. przewiduje skutki podejmowanych działań;
    4. jest otwarty na zmiany;
    5. potrafi radzić sobie ze stresem;
    6. aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe;
    7. przestrzega tajemnicy zawodowej;
    8. potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania;
    9. potrafi negocjować warunki porozumień;
    10. współpracuje w zespole.

    (OMZ). Organizacja pracy małych zespołów (wyłącznie dla zawodów nauczanych na poziomie technika)
    Uczeń:

    1. planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań;
    2. dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań;
    3. kieruje wykonaniem przydzielonych zadań;
    4. ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań;
    5. wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakość pracy;
    6. komunikuje się ze współpracownikami.
  2. efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru rolniczo-leśnego z ochroną środowiska, stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów PKZ(RL.c) i PKZ(RL.d);

    PKZ(RL.c) Umiejętności stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach: ogrodnik, technik ogrodnik, pszczelarz, technik pszczelarz, rolnik, technik rolnik, technik architektury krajobrazu, technik hodowca koni, operator maszyn leśnych, technik leśnik, rybak śródlądowy, technik rybactwa śródlądowego, technik weterynarii, technik agrobiznesu, jeździec, mechanik-operator pojazdów i maszyn rolniczych, technik mechanizacji rolnictwa i agrotroniki

    Uczeń:

    1. wykonuje czynności kontrolno-obsługowe ciągników rolniczych;
    2. stosuje przepisy prawa dotyczące ruchu drogowego;
    3. przestrzega zasad kierowania ciągnikiem rolniczym;
    4. wykonuje czynności związane z prowadzeniem i obsługą ciągnika rolniczego w zakresie niezbędnym do uzyskania prawa jazdy kategorii T.

    PKZ(RL.d) Umiejętności stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach: pszczelarz, rolnik, technik pszczelarz, technik rolnik, technik agrobiznesu, mechanik-operator pojazdów i maszyn rolniczych, technik mechanizacji rolnictwa i agrotroniki

    Uczeń:

    1. rozróżnia pojazdy, maszyny, urządzenia i narzędzia stosowane w produkcji rolniczej;
    2. rozpoznaje części i podzespoły pojazdów, maszyn i urządzeń;
    3. rozpoznaje rodzaje korozji oraz określa sposoby ochrony metali przed korozją;
    4. rozróżnia czynniki siedliska i zabiegi uprawowe;
    5. rozpoznaje gleby i ocenia ich wartość rolniczą;
    6. klasyfikuje nawozy i ocenia ich wpływ na glebę i rośliny;
    7. rozpoznaje gatunki roślin i zwierząt;
    8. rozpoznaje rośliny uprawne i chwasty;
    9. rozpoznaje rasy i typy użytkowe zwierząt gospodarskich;
    10. stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań.
  3. efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie technik pszczelarz opisane w części II:

    RL.04. Prowadzenie produkcji pszczelarskiej

    1. Prowadzenie produkcji roślinnej

    Uczeń:

    1. określa wpływ czynników klimatyczno-glebowych na wzrost i rozwój oraz plonowanie roślin;
    2. dobiera rośliny do warunków klimatyczno-glebowych i ekonomicznych danego rejonu;
    3. dobiera zmianowanie roślin uprawnych do określonych warunków gospodarstwa rolniczego;
    4. wykonuje prace związane z konserwacją urządzeń wodno-melioracyjnych;
    5. planuje nawożenie organiczne i mineralne;
    6. ocenia jakość materiału siewnego;
    7. przygotowuje materiał siewny do siewu;
    8. planuje zabiegi agrotechniczne do warunków glebowych i wymagań roślin uprawnych;
    9. wykonuje zabiegi agrotechniczne związane z produkcją roślin uprawnych;
    10. rozpoznaje choroby, szkodniki i chwasty roślin uprawnych;
    11. dobiera metody i środki ochrony roślin zgodnie z zasadami integrowanej ochrony roślin;
    12. dobiera narzędzia, urządzenia i maszyny do prac w produkcji roślinnej;
    13. obsługuje maszyny i urządzenia stosowane w produkcji roślinnej;
    14. prowadzi uprawę roślin zgodnie ze Zwykłą Dobrą Praktyką Rolniczą i z Zasadami Wzajemnej Zgodności oraz rachunkiem ekonomicznym;
    15. stosuje ekologiczne metody uprawy roślin;
    16. przestrzega warunków przechowywania produktów pochodzenia roślinnego;
    17. przechowuje oraz przygotowuje produkty pochodzenia roślinnego do sprzedaży;
    18. prowadzi sprzedaż bezpośrednią produktów pochodzenia roślinnego.

    2. Prowadzenie produkcji zwierzęcej

         Uczeń:

    1. określa położenie narządów i układów w organizmach zwierząt gospodarskich;
    2. określa procesy życiowe zachodzące w organizmie zwierząt gospodarskich;
    3. rozpoznaje gatunki, typy użytkowe i rasy zwierząt gospodarskich;
    4. określa kierunki chowu zwierząt gospodarskich;
    5. rozpoznaje i ocenia jakość pasz stosowanych w żywieniu zwierząt gospodarskich;
    6. przygotowuje, konserwuje i przechowuje pasze;
    7. analizuje wpływ racjonalnego żywienia zwierząt gospodarskich na wyniki produkcyjne i ekonomiczne;
    8. dobiera narzędzia, urządzenia i maszyny do prac w produkcji zwierzęcej;
    9. obsługuje maszyny i urządzenia stosowane w produkcji zwierzęcej;
    10. wykonuje prace związane z żywieniem, rozrodem oraz pielęgnacją zwierząt gospodarskich;
    11. wykonuje prace związane z higieną zwierząt i utrzymaniem pomieszczeń gospodarskich;
    12. określa warunki zoohigieniczne w pomieszczeniach dla zwierząt gospodarskich;
    13. prowadzi produkcję zwierzęcą zgodnie ze Zwykłą Dobrą Praktyką Rolniczą i z Zasadami Wzajemnej Zgodności;
    14. rozpoznaje objawy chorobowe na podstawie wyglądu i zachowania zwierząt gospodarskich;
    15. przestrzega zasad identyfikacji i rejestracji oraz obrotu zwierzętami gospodarskimi;
    16. stosuje metody ekologiczne w produkcji zwierzęcej;
    17. przygotowuje zwierzęta do aukcji, pokazów i wystaw;
    18. przygotowuje zwierzęta i produkty pochodzenia zwierzęcego do sprzedaży;
    19. prowadzi sprzedaż bezpośrednią zwierząt i produktów pochodzenia zwierzęcego.

    3. Prowadzenie gospodarki pasiecznej

    Uczeń:

    1. rozróżnia rasy pszczół;
    2. określa budowę morfologiczną i anatomiczną oraz procesy fizjologiczne zachodzące w organizmie pszczół;
    3. ocenia stan rodziny pszczelej w różnych porach roku;
    4. ocenia wartość użytkową i hodowlaną pszczół i ich mieszańców;
    5. zakłada i prowadzi pasiekę;
    6. kieruje rozwojem rodzin pszczelich w sezonie pasiecznym;
    7. prowadzi prace związane z rozmnażaniem rodzin pszczelich;
    8. prowadzi wychów i wymianę matek pszczelich;
    9. prowadzi gospodarkę wędrowną pszczół;
    10. rozpoznaje choroby i szkodniki pszczół oraz szkodniki produktów pszczelich;
    11. dobiera metody zwalczania chorób i szkodników pszczół;
    12. prowadzi pasiekę metodami tradycyjnymi i ekologicznymi;
    13. organizuje i prowadzi pozyskiwanie miodu, pyłku, wosku, mleczka, propolisu i pierzgi oraz jadu pszczelego;
    14. ocenia jakość produktów pszczelich;
    15. przetwarza produkty pszczele;
    16. przestrzega warunków przechowywania produktów pszczelich;
    17. przygotowuje produkty pszczele do sprzedaży zgodnie z obowiązującymi normami;
    18. prowadzi sprzedaż bezpośrednią produktów pszczelich;
    19. przestrzega zasad rachunku ekonomicznego podczas prowadzenia pasieki.

    4. Wykorzystywanie zasobów bazy pożytkowej

    Uczeń:

    1. klasyfikuje pożytki pszczele według określonych kryteriów;
    2. rozpoznaje rośliny pożytkowe;
    3. ocenia wydajność nektarową i miodową roślin pożytkowych;
    4. szacuje zasoby bazy pożytkowej w rejonie;
    5. dobiera rośliny do poprawy bazy pożytkowej;
    6. poprawia bazę pożytkową wokół pasieki;
    7. określa odległość pasieki od bazy pożytkowej;
    8. określa potrzeby pokarmowe rodziny pszczelej;
    9. dostosowuje wielkość pasieki do zasobów bazy pożytkowej.

    RL.17. Organizacja i nadzorowanie produkcji rolniczej i pszczelarskiej

    1. Organizowanie produkcji roślinnej

    Uczeń:

    1. planuje zmianowanie roślin w zależności od warunków klimatyczno-glebowych;
    2. planuje i organizuje prace związane z uprawą roli, nawożeniem i ochroną roślin uprawnych;
    3. dobiera maszyny, urządzenia i narzędzia do rodzaju zabiegów uprawowych;
    4. dobiera technologie produkcji roślin uprawnych;
    5. organizuje proces produkcji roślinnej zgodnie ze Zwykłą Dobrą Praktyką Rolniczą i z Zasadami Wzajemnej Zgodności;
    6. nadzoruje realizację zadań w zakresie produkcji roślinnej;
    7. stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony środowiska, ochrony roślin uprawnych i pszczół oraz bezpieczeństwa żywności.

    2. Organizowanie produkcji zwierzęcej

    Uczeń:

    1. określa funkcje oraz znaczenie narządów i układów organizmu zwierząt gospodarskich;
    2. określa warunki niezbędne do zabezpieczenia dobrostanu zwierząt gospodarskich;
    3. dobiera rasy i typy użytkowe zwierząt do określonych warunków gospodarstwa i technologii produkcji;
    4. określa fizjologiczne podstawy żywienia zwierząt gospodarskich;
    5. ustala normy i dawki pokarmowe dla zwierząt gospodarskich;
    6. planuje prace z konserwacją i przechowywaniem pasz;
    7. organizuje proces produkcji zwierzęcej zgodnie ze Zwykłą Dobrą Praktyką Rolniczą i z Zasadami Wzajemnej Zgodności;
    8. planuje produkcję zwierzęcą w gospodarstwie rolnym w oparciu o rachunek ekonomiczny;
    9. nadzoruje realizację zadań wykonywanych w produkcji zwierzęcej;
    10. korzysta z programów komputerowych wspomagających organizację i nadzorowanie produkcji zwierzęcej.

    3. Organizowanie produkcji pszczelarskiej

    Uczeń:

    1. dobiera rasy pszczół do określonych warunków klimatycznych i pożytkowych rejonu;
    2. planuje pasieczysko i pracownię pszczelarską;
    3. planuje liczbę rodzin pszczelich;
    4. nadzoruje zakładanie pasieki i jej wyposażenie;
    5. dobiera sprzęt do przeglądu rodzin pszczelich;
    6. przeprowadza przeglądy rodzin pszczelich;
    7. prowadzi gospodarkę wędrowną pszczół;
    8. określa przyczyny nastroju rojowego pszczół;
    9. kieruje rozwojem rodzin pszczelich w ciągu roku;
    10. prowadzi wychów matek pszczelich;
    11. przygotowuje rodziny pszczele do przezimowania;
    12. prowadzi pozyskiwanie produktów pszczelarskich;
    13. dobiera sposoby zapobiegania chorobom pszczół oraz szkodnikom i zwalczania ich;
    14. prowadzi dokumentację gospodarstwa pasiecznego;
    15. sporządza kalkulację kosztów produkcji pszczelarskiej;
    16. korzysta z programów komputerowych wspomagających organizowanie i nadzorowanie produkcji pasiecznej.
  1. WARUNKI REALIZACJI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

Szkoła podejmująca kształcenie w zawodzie technik pszczelarz powinna posiadać następujące pomieszczenia dydaktyczne:

  1. pracownię pasieczną, wyposażoną w: sprzęt do obsługi rodzin pszczelich, wychowu matek pszczelich, wirowania i konfekcjonowania miodu, wytopu i klarowania wosku, pozyskiwania pyłku, propolisu, mleczka i jadu pszczelego, środki ochrony indywidualnej, pasieczysko z co najmniej 30 pniami z różnymi typami uli i kompletnym wyposażeniem uli, pasiekę zarodową prowadzącą programy hodowlane;
  2. pracownię produkcji rolniczej, wyposażoną w: próbki nasion roślin uprawnych i miododajnych, okazy naturalne roślin i szkodników, atlasy roślin, zwierząt, chorób, chwastów i szkodników, przekroje, modele zwierząt gospodarskich, przykładowe karty technologiczne, próbki pasz, nawozów i środków ochrony roślin, katalogi maszyn, urządzeń i narzędzi stosowanych w produkcji rolniczej i pszczelarskiej;
  3. pracownię techniczną, wyposażoną w: przekroje, modele pojazdów, maszyn i narzędzi oraz ich części, instrukcje obsługi maszyn i pojazdów rolniczych, budowle i sprzęt pasieczny, modele uli i pasieczyska, próbki materiałów do wyrobu i konserwacji uli.

Ponadto szkoła powinna posiadać pojazdy do nauki jazdy, plac manewrowy do nauki jazdy oraz poligon do nauki pracy maszynami rolniczymi.

Liczba przyrządów i aparatów w każdej pracowni powinna umożliwić wykonywania zadań praktycznych w grupach trzyosobowych.

Kształcenie praktyczne może odbywać się w: pracowniach i warsztatach szkolnych, placówkach kształcenia ustawicznego i placówkach kształcenia praktycznego, przedsiębiorstwach specjalizujących się w wytwarzaniu i przetwarzaniu miodu oraz innych produktów pszczelich, indywidualnych gospodarstwach rolnych z działalnością pszczelarską.

Szkoła organizuje praktyki zawodowe w podmiocie zapewniającym rzeczywiste warunki pracy właściwe dla nauczanego zawodu w wymiarze 4 tygodni (160 godzin).

Szkoła przygotowuje ucznia do kierowania ciągnikiem rolniczym z przyczepą (przyczepami) lub pojazdem wolnobieżnym z przyczepą (przyczepami). Egzamin państwowy, wymagany do uzyskania prawa jazdy odpowiedniej kategorii, jest przeprowadzany zgodnie z przepisami ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami.

Szkoła przygotowuje ucznia do uzyskania uprawnień do wykonywania usług inseminacji matek pszczelich, których nabycie potwierdzone jest egzaminem przeprowadzanym przez podmiot, który uzyskał zgodę ministra właściwego dla rolnictwa zgodnie z ustawą z dnia 29 czerwca 2007 r. o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt gospodarskich.

  1. Minimalna liczba godzin kształcenia zawodowego1)

Efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów oraz efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru rolniczo-leśnego z ochroną środowiska stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów

260 godz.

RL.04. Prowadzenie produkcji pszczelarskiej

650 godz.

RL.17. Organizacja i nadzorowanie produkcji rolniczej i pszczelarskiej

440 godz.

1) W szkole liczbę godzin kształcenia zawodowego należy dostosować do wymiaru godzin określonego w przepisach w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych, przewidzianego dla kształcenia zawodowego, zachowując minimalną liczbę godzin wskazanych w tabeli odpowiednio dla efektów kształcenia: wspólnych dla wszystkich zawodów i wspólnych dla zawodów w ramach obszaru kształcenia stanowiących podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów oraz właściwych dla kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie.