Kierunek: technik ochrony środowiska
- CELE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE
Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik ochrony środowiska powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:
- badania stanu środowiska;
- monitorowania poziomu zanieczyszczeń powietrza, wody i gleby;
- sporządzania bilansów zanieczyszczeń odprowadzanych do atmosfery, wód oraz gleby;
- planowania i prowadzenia racjonalnej gospodarki odpadami;
- planowania i realizacji działań na rzecz ochrony środowiska.
- EFEKTY KSZTAŁCENIA
Do wykonywania wyżej wymienionych zadań zawodowych niezbędne jest osiągnięcie zakładanych efektów kształcenia, na które składają się:
- efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów;
(BHP). Bezpieczeństwo i higiena pracy
Uczeń:- rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią;
- rozróżnia zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce;
- określa prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;
- przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych;
- określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy;
- określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka;
- organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;
- stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych;
- przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;
- udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia.
(PDG). Podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej
Uczeń:- stosuje pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej;
- stosuje przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego;
- stosuje przepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej;
- rozróżnia przedsiębiorstwa i instytucje występujące w branży i powiązania między nimi;
- analizuje działania prowadzone przez przedsiębiorstwa funkcjonujące w branży;
- inicjuje wspólne przedsięwzięcia z różnymi przedsiębiorstwami z branży;
- przygotowuje dokumentację niezbędną do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej;
- prowadzi korespondencję związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej;
- obsługuje urządzenia biurowe oraz stosuje programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej;
- planuje i podejmuje działania marketingowe prowadzonej działalności gospodarczej;
- optymalizuje koszty i przychody prowadzonej działalności gospodarczej.
(JOZ). Język obcy ukierunkowany zawodowo
Uczeń:- posługuje się zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiających realizację zadań zawodowych;
- interpretuje wypowiedzi dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych artykułowane powoli i wyraźnie, w standardowej odmianie języka;
- analizuje i interpretuje krótkie teksty pisemne dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych;
- formułuje krótkie i zrozumiałe wypowiedzi oraz teksty pisemne umożliwiające komunikowanie się w środowisku pracy;
- korzysta z obcojęzycznych źródeł informacji.
(KPS). Kompetencje personalne i społeczne
Uczeń:- przestrzega zasad kultury i etyki;
- jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań;
- przewiduje skutki podejmowanych działań;
- jest otwarty na zmiany;
- potrafi radzić sobie ze stresem;
- aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe;
- przestrzega tajemnicy zawodowej;
- potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania;
- potrafi negocjować warunki porozumień;
- współpracuje w zespole.
(OMZ). Organizacja pracy małych zespołów (wyłącznie dla zawodów nauczanych na poziomie technika)
Uczeń:- planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań;
- dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań;
- kieruje wykonaniem przydzielonych zadań;
- ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań;
- wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakość pracy;
- komunikuje się ze współpracownikami.
- efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru rolniczo-leśnego z ochroną środowiska, stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów PKZ(RL.g);
PKZ(RL.g) Umiejętności stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach: technik ochrony środowiska, technik inżynierii środowiska i melioracji
Uczeń:
- określa stan i zasoby środowiska przyrodniczego;
- charakteryzuje elementy środowiska przyrodniczego;
- przestrzega zasad prowadzenia racjonalnej gospodarki zasobami środowiska przyrodniczego;
- charakteryzuje rodzaje wód powierzchniowych i podziemnych;
- klasyfikuje gleby według określonych kryteriów;
- rozpoznaje rodzaje zanieczyszczeń oraz określa ich wpływ na środowisko;
- ocenia zmiany zachodzące w środowisku na skutek działalności człowieka;
- korzysta z map pogody oraz danych meteorologicznych i hydrologicznych;
- przestrzega zasad wykonywania rysunków technicznych oraz szkiców rysunkowych;
- stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony i kształtowania środowiska oraz przestrzega norm w tym zakresie;
- stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań.
- efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie technik ochrony środowiska opisane w:
RL.08. Ocena stanu środowiska
1. Wykonywanie badań dotyczących stanu środowiska
Uczeń:
- planuje prace związane z badaniem i oceną stanu środowiska;
- lokalizuje punkty pomiaru parametrów powietrza, wody, gleby oraz natężenia hałasu i drgań;
- dobiera metody prowadzenia badań oraz aparaturę pomiarową w zależności od badanego komponentu środowiska;
- pobiera próbki komponentów środowiska do badań laboratoryjnych i terenowych;
- obsługuje urządzenia i aparaturę kontrolno-pomiarową;
- wykonuje oznaczenia laboratoryjne określonych komponentów środowiska;
- prowadzi badania procesów zachodzących w środowisku;
- opracowuje i ewidencjonuje wyniki badań;
- ocenia jakość komponentów środowiska na podstawie obowiązujących norm oraz przepisów prawa;
- organizuje działania związane monitoringiem zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego, wód powierzchniowych i podziemnych, gleby oraz hałasu;
- opracowuje plany działań związanych z monitoringiem przyrody ożywionej;
- korzysta z systemu gromadzenia, przesyłania i przetwarzania danych;
- określa cele i przestrzega zasad zintegrowanego monitoringu środowiska przyrodniczego;
- wykonuje badania związane z prowadzeniem zintegrowanego monitoringu środowiska przyrodniczego;
- ocenia aktualny stan środowiska oraz opracowuje prognozy zmian zachodzących w środowisku;
- opracowuje plany działań w sytuacji wystąpienia zagrożeń ekologicznych;
- przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka, wynikające z prowadzonych prac laboratoryjnych i terenowych.
2. Ocena stopnia zanieczyszczenia środowiska
Uczeń:
- przestrzega zasad sporządzania bilansów zanieczyszczeń powietrza, wody i gleby;
- określa stężenie i rozmieszczenie zanieczyszczeń powietrza, wody i gleby w różnych regionach kraju;
- sporządza bilanse zanieczyszczeń wód płynących, powietrza i gleby;
- opracowuje wyniki bilansów z wykorzystaniem specjalistycznych programów komputerowych;
- określa dopuszczalny stopień zanieczyszczenia środowiska na podstawie obowiązujących norm i przepisów prawa;
- oblicza stopień redukcji zanieczyszczeń gazów odlotowych i ścieków;
- oblicza emisje zanieczyszczeń na podstawie wyników monitoringu;
- ocenia aktualny stan środowiska na podstawie bilansu zanieczyszczeń;
- korzysta z informacji zamieszczanych w katastrze wodnym;
- określa warunki wydawania pozwoleń emisyjnych i decyzji wodnoprawnych;
- opracowuje instrukcje gospodarowania wodą;
- rozpoznaje rodzaje zagrożeń i określa ich wpływ na środowisko;
- oblicza opłaty za korzystanie ze środowiska;
- określa wpływ oddziaływania inwestycji szczególnie szkodliwych na środowisko przyrodnicze i ludzi.
RL.09. Planowanie i realizacja zadań związanych z ochroną środowiska
1. Planowanie i wykonywanie zadań dotyczących ochrony wód
Uczeń:
- przestrzega zasad eksploatacji ujęć wód powierzchniowych i podziemnych;
- rozpoznaje źródła zanieczyszczenia wód powierzchniowych i podziemnych;
- dobiera metody uzdatniania wody;
- planuje proces uzdatniania wody w zależności od jej składu chemicznego;
- dobiera urządzenia do uzdatniania wody przeznaczonej do określonych celów;
- obsługuje urządzenia stosowane w procesie uzdatniania wody przeznaczonej do celów pitnych i przemysłowych;
- klasyfikuje ścieki według określonych kryteriów;
- analizuje procesy zachodzące podczas oczyszczania ścieków miejskich i przemysłowych;
- dobiera urządzenia do oczyszczania różnego rodzaju ścieków;
- prowadzi prace związane z oczyszczaniem ścieków miejskich i przemysłowych;
- rozpoznaje rodzaje i elementy przydomowej oczyszczalni ścieków;
- kieruje pracami związanymi z budową i eksploatacją przydomowych oczyszczalni ścieków;
- prowadzi prace związane z zagospodarowaniem osadów ściekowych;
- korzysta z dokumentacji projektowych sieci wodociągowych i kanalizacyjnych.
2. Planowanie oraz wykonywanie zadań dotyczących ochrony powietrza atmosferycznego
Uczeń:
- rozpoznaje źródła zanieczyszczeń powietrza;
- określa rodzaj i stężenie zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego;
- dobiera metody ochrony powietrza atmosferycznego przed zanieczyszczeniami;
- planuje działania związane z ograniczeniem emisji zanieczyszczeń do atmosfery;
- organizuje i prowadzi prace związane z usuwaniem zanieczyszczeń z powietrza atmosferycznego;
- propaguje stosowanie bezodpadowych technologii wytwarzania energii elektrycznej i cieplnej;
- określa wpływ hałasu na organizm człowieka i środowisko przyrodnicze;
- dobiera metody i środki ochrony przed hałasem;
- podejmuje działania związane z ograniczaniem hałasu i drgań w środowisku;
- stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przed hałasem i drganiami.
3. Prowadzenie racjonalnej gospodarki odpadami oraz prac dotyczących ochrony gleb
Uczeń:
- klasyfikuje odpady według określonych kryteriów;
- określa warunki i metody unieszkodliwiania odpadów;
- organizuje zbiórkę i wywóz odpadów komunalnych;
- przestrzega zasad składowania i magazynowania odpadów;
- sortuje odpady komunalne;
- dobiera sposoby zagospodarowania odpadów;
- dobiera metody unieszkodliwiania odpadów;
- prowadzi kampanię na rzecz ochrony środowiska;
- nadzoruje prace związane z eksploatacją składowiska odpadów komunalnych;
- prowadzi prace związane z kompostowaniem odpadów;
- planuje i prowadzi prace związane ze spalaniem odpadów komunalnych oraz eksploatacją spalarni;
- prowadzi prace związane z zagospodarowaniem odpadów niebezpiecznych;
- dobiera metody unieszkodliwiania odpadów przemysłowych;
- organizuje prace związane z przeróbką osadów ściekowych i eksploatacją urządzeń;
- rozpoznaje źródła zanieczyszczenia gleb;
- dobiera metody ochrony gleb przed degradacją i dewastacją;
- organizuje prace związane z rekultywacją gleb.
- WARUNKI REALIZACJI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE
Szkoła podejmująca kształcenie w zawodzie technik ochrony środowiska powinna posiadać następujące pomieszczenia dydaktyczne:
- pracownię badań środowiska, w której powinny być zorganizowane następujące stanowiska:
- stanowiska do badania wody i ścieków (jedno stanowisko dla dwóch uczniów), wyposażone w aparaturę kontrolno-pomiarową do badania wody i ścieków, modele urządzeń do uzdatniania wody i oczyszczania ścieków,
- stanowiska do badania jakości powietrza i poziomu hałasu (jedno stanowisko dla dwóch uczniów), wyposażone w: aparaturę kontrolno-pomiarową do poboru prób powietrza, badania jakości powietrza i poziomu hałasu, modele urządzeń ograniczających emisję gazów i pyłów w spalinach, modele ekranów akustycznych,
- stanowiska do badania jakości gleby (jedno stanowisko dla dwóch uczniów), wyposażone w aparaturę kontrolno-pomiarową do badania gleby;
- stanowisko do pomiarów meteorologicznych, wyposażone w: klatkę meteorologiczną, przyrządy pomiarowe, mapy pogody i zanieczyszczeń środowiska;
- pracownię ochrony środowiska, wyposażoną w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem i ze skanerem oraz projektorem multimedialnym, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych, oprogramowanie do wspomagania projektowania procesów uzdatniania wody, oczyszczania ścieków, ochrony powietrza, wody i gleb oraz monitorowania stanu środowiska, zestaw przepisów prawa i norm dotyczących ochrony i kształtowania środowiska, przykładowe mapy, plany zagospodarowania przestrzennego, przykładowe wyniki analizy fizykochemicznej, chemicznej i mikrobiologicznej badanych elementów środowiska, natężenia hałasu, przykładową dokumentacje projektową, układ okresowy pierwiastków.
Kształcenie praktyczne może odbywać się w: pracowniach szkolnych, ośrodkach badań i kontroli środowiska, terenowych organach administracji rządowej, wydziałach ochrony środowiska, stacjach sanitarno-epidemiologicznych, działach ochrony środowiska przedsiębiorstw przemysłowych, ośrodkach badawczo-rozwojowych zajmujących się ochroną środowiska, miejskich przedsiębiorstwach wodociągów i kanalizacji, stacjach uzdatniania wody i oczyszczalniach ścieków, zakładach unieszkodliwiania odpadów, pracowniach ochrony środowiska biur projektowych, instytutach naukowo-badawczych oraz innych podmiotach stanowiących potencjalne miejsce zatrudnienia absolwentów szkół kształcących w zawodzie.
Szkoła organizuje praktyki zawodowe w podmiocie zapewniającym rzeczywiste warunki pracy właściwe dla nauczanego zawodu w wymiarze 4 tygodni (160 godzin).
- Minimalna liczba godzin kształcenia zawodowego1)
Efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów oraz efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru rolniczo-leśnego z ochroną środowiska stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów |
200 godz. |
RL.08. Ocena stanu środowiska |
500 godz. |
RL.09. Planowanie i realizacja zadań związanych z ochroną środowiska |
650 godz. |
1) W szkole liczbę godzin kształcenia zawodowego należy dostosować do wymiaru godzin określonego w przepisach w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych, przewidzianego dla kształcenia zawodowego, zachowując minimalną liczbę godzin wskazanych w tabeli odpowiednio dla efektów kształcenia wspólnych dla wszystkich zawodów i wspólnych dla zawodów w ramach obszaru kształcenia stanowiących podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów oraz właściwych dla kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie.