1. CELE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik inżynierii środowiska i melioracji powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:

1. organizowania i prowadzenia robót związanych z wykonywaniem i eksploatacją obiektów gospodarki wodnej;
2. organizowania i prowadzenia robót związanych z wykonywaniem i utrzymaniem dróg dojazdowych do gruntów rolnych;
3. organizowania i prowadzenia robót regulacyjnych na małych ciekach wodnych;
4. organizowania i wykonywania robót melioracyjnych.

2. EFEKTY KSZTAŁCENIA

Do wykonywania wyżej wymienionych zadań zawodowych niezbędne jest osiągnięcie zakładanych efektów kształcenia, na które składają się:

1. efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów;

   (BHP). Bezpieczeństwo i higiena pracy
   Uczeń:

   1. rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią;
   2. rozróżnia zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce;
   3. określa prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;
   4. przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych;
   5. określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy;
   6. określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka;
   7. organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;
   8. stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych;
   9. przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;
   10. udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia.

   (PDG). Podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej
   Uczeń:

   1. stosuje pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej;
   2. stosuje przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego;
   3. stosuje przepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej;
   4. rozróżnia przedsiębiorstwa i instytucje występujące w branży i powiązania między nimi;
   5. analizuje działania prowadzone przez przedsiębiorstwa funkcjonujące w branży;
   6. inicjuje wspólne przedsięwzięcia z różnymi przedsiębiorstwami z branży;
   7. przygotowuje dokumentację niezbędną do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej;
   8. prowadzi korespondencję związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej;
   9. obsługuje urządzenia biurowe oraz stosuje programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej;
   10. planuje i podejmuje działania marketingowe prowadzonej działalności gospodarczej;
   11. optymalizuje koszty i przychody prowadzonej działalności gospodarczej.

   (JOZ). Język obcy ukierunkowany zawodowo
   Uczeń:

   1. posługuje się zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiających realizację zadań zawodowych;
   2. interpretuje wypowiedzi dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych artykułowane powoli i wyraźnie, w standardowej odmianie języka;
   3. analizuje i interpretuje krótkie teksty pisemne dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych;
   4. formułuje krótkie i zrozumiałe wypowiedzi oraz teksty pisemne umożliwiające komunikowanie się w środowisku pracy;
   5. korzysta z obcojęzycznych źródeł informacji.

   (KPS). Kompetencje personalne i społeczne
   Uczeń:

   1. przestrzega zasad kultury i etyki;
   2. jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań;
   3. przewiduje skutki podejmowanych działań;
   4. jest otwarty na zmiany;
   5. potrafi radzić sobie ze stresem;
   6. aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe;
   7. przestrzega tajemnicy zawodowej;
   8. potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania;
   9. potrafi negocjować warunki porozumień;
   10. współpracuje w zespole.

   (OMZ). Organizacja pracy małych zespołów (wyłącznie dla zawodów nauczanych na poziomie technika)
   Uczeń:

   1. planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań;
   2. dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań;
   3. kieruje wykonaniem przydzielonych zadań;
   4. ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań;
   5. wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakość pracy;
   6. komunikuje się ze współpracownikami.
2. efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru rolniczo-leśnego z ochroną środowiska, stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów PKZ(RL.g) i PKZ(RL.m);

   PKZ(RL.g) Umiejętności stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach: technik ochrony środowiska, technik inżynierii środowiska i melioracji

   Uczeń:

   1. określa stan i zasoby środowiska przyrodniczego;
   2. charakteryzuje elementy środowiska przyrodniczego;
   3. przestrzega zasad prowadzenia racjonalnej gospodarki zasobami środowiska przyrodniczego;
   4. charakteryzuje rodzaje wód powierzchniowych i podziemnych;
   5. klasyfikuje gleby według określonych kryteriów;
   6. rozpoznaje rodzaje zanieczyszczeń oraz określa ich wpływ na środowisko;
   7. ocenia zmiany zachodzące w środowisku na skutek działalności człowieka;
   8. korzysta z map pogody oraz danych meteorologicznych i hydrologicznych;
   9. przestrzega zasad wykonywania rysunków technicznych oraz szkiców rysunkowych;
   10. stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony i kształtowania środowiska oraz przestrzega norm w tym zakresie;
   11. stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań.

   PKZ(RL.m) Umiejętności stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie technik inżynierii środowiska i melioracji

   Uczeń:

   1. określa właściwości materiałów budowlanych;
   2. przestrzega zasad transportu, składowania oraz magazynowania materiałów stosowanych podczas wykonywania obiektów inżynierii środowiska oraz robót melioracyjnych;
   3. stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań.
3. efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie technik inżynierii środowiska i melioracji opisane w części II:

   RL.23. Organizacja i prowadzenie robót związanych z budową obiektów inżynierii środowiska

   1. Organizowanie i prowadzenie robót związanych z budową obiektów gospodarki wodnej

   Uczeń:

   1. rozpoznaje obiekty gospodarki wodnej i określa ich przeznaczenie;
   2. posługuje się dokumentacją projektową, katalogami i instrukcjami dotyczącymi budowy obiektów gospodarki wodnej;
   3. dobiera materiały, narzędzia i sprzęt do budowy obiektów gospodarki wodnej;
   4. przygotowuje harmonogramy robót wodno-inżynieryjnych;
   5. organizuje roboty związane z budową ujęć wody;
   6. organizuje roboty związane z wykonaniem stacji uzdatniania wody;
   7. koordynuje prace związane z wykonaniem lokalnych sieci wodociągowo-kanalizacyjnych;
   8. prowadzi prace związane z wykonaniem oczyszczalni ścieków;
   9. planuje zagospodarowanie osadów ściekowych;
   10. organizuje prace związane z budową przydomowych oczyszczalni ścieków;
   11. organizuje prace związane z utrzymaniem obiektów gospodarki wodnej w wymaganym stanie technicznym;
   12. prowadzi dokumentację budowy obiektów gospodarki wodnej;
   13. ocenia jakość wykonania obiektów gospodarki wodnej;
   14. rozlicza materiały, sprzęt i robociznę związane z budową obiektów gospodarki wodnej.

   2. Organizowanie i prowadzenie robót związanych z budową obiektów gospodarki odpadami

   Uczeń:

   1. klasyfikuje odpady według określonych kryteriów;
   2. rozpoznaje obiekty związane z gospodarką odpadami;
   3. posługuje się dokumentacją projektową, katalogami i instrukcjami dotyczącymi obiektów gospodarki odpadami;
   4. dobiera technologie składowania odpadów;
   5. planuje i prowadzi budowę składowisk, kompostowni, sortowni;
   6. organizuje prace związane z eksploatacją i konserwacją urządzeń technicznych na składowiskach odpadów, w kompostowniach i sortowniach;
   7. planuje prace związane z gospodarką wodno-ściekową na terenach wiejskich;
   8. planuje i organizuje gospodarkę odpadami na terenach wiejskich;
   9. ocenia jakość wykonania robót związanych z budową obiektów gospodarki odpadami;
   10. rozlicza materiały, sprzęt i robociznę związane z budową obiektów gospodarki odpadami.

   3. Organizowanie i prowadzenie robót związanych z budową dróg dojazdowych do gruntów rolnych

   Uczeń:

   1. rozpoznaje rodzaje dróg dojazdowych do gruntów rolnych;
   2. posługuje się dokumentacją projektową, katalogami i instrukcjami dotyczącymi budowy dróg dojazdowych do gruntów rolnych;
   3. planuje i organizuje prace związane z budową dróg dojazdowych do gruntów rolnych;
   4. dobiera materiały do budowy dróg dojazdowych do gruntów rolnych;
   5. dobiera narzędzia, urządzenia i sprzęt do budowy dróg dojazdowych do gruntów rolnych;
   6. organizuje prace związane z wykonywaniem drogowych robót ziemnych;
   7. organizuje prace związane z wykonywaniem nawierzchni dróg dojazdowych do gruntów rolnych;
   8. prowadzi prace związane z utrzymaniem w wymaganym stanie technicznym dróg dojazdowych do gruntów rolnych;
   9. ocenia jakość wykonania robót związanych z budową dróg dojazdowych do gruntów rolnych;
   10. rozlicza materiały, sprzęt i robociznę związane z budową dróg dojazdowych do gruntów rolnych.

   RL.24. Organizacja i prowadzenie robót melioracyjnych

   1. Badanie stanu cieków wodnych i stosunków wodno-powietrznych w glebie

   Uczeń:

   1. planuje prace związane z badaniem stanu cieków wodnych i stosunków wodno-powietrznych w glebie;
   2. dobiera metody prowadzenia badań stanu cieków wodnych i stosunków wodno-powietrznych w glebie;
   3. obsługuje aparaturę kontrolno-pomiarową do badań stanu cieków wodnych i stosunków wodno-powietrznych w glebie;
   4. wykonuje pomiary parametrów powietrza atmosferycznego, opadów oraz wód powierzchniowych i podziemnych;
   5. opracowuje i interpretuje wyniki pomiarów hydrometeorologicznych;
   6. dokonuje oceny stanu stosunków wodno-powietrznych w glebie;
   7. określa przydatność rolniczą gleb;
   8. dobiera metody ochrony i rekultywacji gleb;
   9. dobiera środki agromelioracyjne do poprawy stosunków wodno-powietrznych w glebie.

   2. Organizowanie i prowadzenie robót związanych z regulacją małych cieków wodnych oraz budową obiektów przeciwpowodziowych

   Uczeń:

   1. określa przyczyny i skutki wezbrań cieków wodnych;
   2. rozpoznaje stany zagrożeń powodziowych;
   3. dobiera metody ochrony przed powodzią;
   4. posługuje się dokumentacją projektową, katalogami i instrukcjami dotyczącymi regulacji małych cieków wodnych oraz budowy obiektów przeciwpowodziowych;
   5. dobiera metody regulacji małych cieków wodnych;
   6. dobiera materiały, narzędzia i sprzęt do regulacji małych cieków wodnych;
   7. organizuje roboty związane z wykonywaniem umocnień oraz regulacją małych cieków wodnych;
   8. obsługuje urządzenia i sprzęt stosowane podczas regulacji małych cieków wodnych i obiektów przeciwpowodziowych zgodnie z zasadami ich eksploatacji;
   9. organizuje prace związane z wykonywaniem, konserwacją i naprawą wałów przeciwpowodziowych i małych budowli piętrzących oraz pompowni melioracyjnych;
   10. ocenia jakość wykonania robót związanych z regulacją małych cieków wodnych oraz budową obiektów przeciwpowodziowych;
   11. rozlicza materiały, sprzęt i robociznę związane z regulacją małych cieków wodnych oraz budową obiektów przeciwpowodziowych.

   3. Organizowanie i prowadzenie robót związanych z odwadnianiem terenów

   Uczeń:

   1. określa przyczyny nadmiaru wody w glebie;
   2. dobiera rodzaje zabiegów odwadniających w celu poprawy właściwości produkcyjnych gleby i użytków zielonych;
   3. dobiera parametry techniczne rowów melioracyjnych;
   4. przestrzega zasad wykonywania systemów drenarskich;
   5. posługuje się dokumentacją projektową, katalogami i instrukcjami dotyczącymi odwadniania terenów;
   6. wytycza trasę przebiegu systemów wodno-melioracyjnych i drenarskich;
   7. dobiera materiały, maszyny i narzędzia do wykonywania rowów melioracyjnych i budowli wodno-melioracyjnych;
   8. dobiera systemy odwadniania terenów osiedlowych, budynków wiejskich oraz obiektów komunalnych;
   9. planuje wykonanie melioracji przeciwerozyjnych;
   10. dobiera technologie wykonania zabezpieczeń przeciwerozyjnych;
   11. przestrzega zasad konserwacji rowów melioracyjnych i budowli wodno-      -melioracyjnych;
   12. ocenia jakość wykonania robót związanych z odwadnianiem terenów;
   13. rozlicza materiały, sprzęt i robociznę związane z odwadnianiem terenów.

   4. Nawadnianie użytków rolnych

   Uczeń:

   1. określa sposoby nawadniania użytków rolnych;
   2. określa źródła wody do zasilania systemów nawadniających;
   3. rozpoznaje rodzaje i układy systemów nawadniania użytków rolnych;
   4. posługuje się dokumentacją projektową, katalogami i instrukcjami dotyczącymi nawadniania użytków rolnych;
   5. dobiera technologie wykonywania systemów nawadniania użytków rolnych;
   6. planuje roboty związane z nawadnianiem użytków rolnych;
   7. wytycza trasę przebiegu systemów nawadniania użytków rolnych;
   8. dobiera materiały, urządzenia, maszyny i narzędzia do nawadniania użytków rolnych;
   9. organizuje i nadzoruje prace związane z eksploatacją, konserwacją i modernizacją systemów nawadniania użytków rolnych;
   10. ocenia jakość wykonania robót związanych z nawadnianiem użytków rolnych;
   11. rozlicza materiały, sprzęt i robociznę związane z nawadnianiem użytków rolnych.

   5. Organizowanie i prowadzenie robót związanych z wykonywaniem stawów rybnych

   Uczeń:

   1. określa oddziaływanie stawów rybnych na stosunki wodne w środowisku;
   2. rozpoznaje rodzaje stawów rybnych;
   3. rozpoznaje urządzenia i budowle stawowe;
   4. posługuje się dokumentacją projektową, katalogami i instrukcjami dotyczącymi wykonywania stawów rybnych;
   5. planuje wykonywanie stawów rybnych;
   6. dobiera maszyny i sprzęt do wykonywania stawów rybnych;
   7. przestrzega zasad eksploatacji, konserwacji i modernizacji stawów rybnych, urządzeń i budowli stawowych;
   8. ocenia jakość wykonania robót związanych z wykonywaniem stawów rybnych;
   9. rozlicza materiały, sprzęt i robociznę związane z wykonywaniem stawów rybnych.

3. WARUNKI REALIZACJI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

Szkoła podejmująca kształcenie w zawodzie technik inżynierii środowiska i melioracji powinna posiadać następujące pomieszczenia dydaktyczne:

1. pracownię dokumentacji, wyposażoną w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem, ze skanerem oraz z projektorem multimedialnym, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych, oprogramowanie do wspomagania projektowania, kosztorysowania; stanowiska rysunkowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), pomoce dydaktyczne do kształtowania wyobraźni przestrzennej; dokumentacje projektowe obiektów gospodarki wodnej, melioracji wodnych, sieci wodociągowych i kanalizacyjnych oraz ochrony środowiska obszarów wiejskich; kosztorysy, katalogi nakładów rzeczowych, zestaw przepisów prawa dotyczących ochrony środowiska i prawa budowlanego;
2. pracownię inżynierii środowiska, wyposażoną w: próbki materiałów budowlanych; schematy i projekty urządzeń i budowli wodno-melioracyjnych i ochrony środowiska; instrukcje obsługi maszyn i urządzeń do robót ziemnych i prac melioracyjnych; aparaturę do badania zanieczyszczeń; przekroje, modele i katalogi maszyn oraz urządzeń wodno-kanalizacyjnych, projekty sieci wodociągowej i kanalizacyjnej, instrukcje obsługi maszyn i urządzeń wodno-kanalizacyjnych, zestaw norm i przepisów prawa dotyczących obiektów gospodarki wodnej i ochrony środowiska;
3. pracownię melioracji wodnych, wyposażoną w: modele umocnień wodnych, połączeń i przyłączy studzienek, dokumentację projektową obiektów melioracyjnych; makiety systemów drenarskich, normy i katalogi urządzeń melioracyjnych i drenarskich; komplet sprzętu geodezyjnego: teodolit, niwelator, łaty i żabki niwelacyjne, libelle, tyczki geodezyjne, stojaki, węgielnice, taśmy geodezyjne, szpilki, węgielnice, ruletki geodezyjne, paliki, szkicowniki, busole (jeden komplet dla sześciu uczniów), instrukcje obsługi sprzętu geodezyjnego.

Kształcenie praktyczne może odbywać się w: pracowniach szkolnych, placówkach kształcenia praktycznego, przedsiębiorstwach zajmujących się wykonywaniem melioracji i budową obiektów inżynierii środowiska.

Szkoła organizuje praktyki zawodowe w podmiocie zapewniającym rzeczywiste warunki pracy właściwe dla nauczanego zawodu w wymiarze 4 tygodni (160 godzin).

4. Minimalna liczba godzin kształcenia zawodowego¹⁾

Efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów oraz efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru rolniczo-leśnego z ochroną środowiska stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów	200 godz.
RL.23. Organizacja i prowadzenie robót związanych z budową obiektów inżynierii środowiska	660 godz.
RL.24. Organizacja i prowadzenie robót melioracyjnych	490 godz.

¹⁾ W szkole liczbę godzin kształcenia zawodowego należy dostosować do wymiaru godzin określonego w przepisach w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych, przewidzianego dla kształcenia zawodowego, zachowując minimalną liczbę godzin wskazanych w tabeli odpowiednio dla efektów kształcenia: wspólnych dla wszystkich zawodów i wspólnych dla zawodów w ramach obszaru kształcenia stanowiących podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów oraz właściwych dla kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie.