Klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego przewiduje możliwość kształcenia w tym zawodzie również w branżowej szkole II stopnia oraz w szkole policealnej.

1. CELE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik budowy dróg powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:

1. organizowania i prowadzenia robót ziemnych związanych z budową dróg i obiektów inżynierskich;
2. organizowania i koordynowania robót związanych z budową i utrzymaniem dróg oraz obiektów inżynierskich;
3. prowadzenia bieżących i okresowych przeglądów technicznych dróg i obiektów inżynierskich;
4. wykonywania prac związanych z budową i utrzymaniem dróg i obiektów inżynierskich;
5. sporządzania kosztorysów robót drogowych.

2. EFEKTY KSZTAŁCENIA

Do wykonywania wyżej wymienionych zadań zawodowych niezbędne jest osiągnięcie zakładanych efektów kształcenia, na które składają się:

1. efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów;

   (BHP). Bezpieczeństwo i higiena pracy
   Uczeń:

   1. rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią;
   2. rozróżnia zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce;
   3. określa prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;
   4. przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych;
   5. określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy;
   6. określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka;
   7. organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;
   8. stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych;
   9. przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;
   10. udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia.

   (PDG). Podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej
   Uczeń:

   1. stosuje pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej;
   2. stosuje przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego;
   3. stosuje przepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej;
   4. rozróżnia przedsiębiorstwa i instytucje występujące w branży i powiązania między nimi;
   5. analizuje działania prowadzone przez przedsiębiorstwa funkcjonujące w branży;
   6. inicjuje wspólne przedsięwzięcia z różnymi przedsiębiorstwami z branży;
   7. przygotowuje dokumentację niezbędną do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej;
   8. prowadzi korespondencję związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej;
   9. obsługuje urządzenia biurowe oraz stosuje programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej;
   10. planuje i podejmuje działania marketingowe prowadzonej działalności gospodarczej;
   11. optymalizuje koszty i przychody prowadzonej działalności gospodarczej.

   (JOZ). Język obcy ukierunkowany zawodowo
   Uczeń:

   1. posługuje się zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiających realizację zadań zawodowych;
   2. interpretuje wypowiedzi dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych artykułowane powoli i wyraźnie, w standardowej odmianie języka;
   3. analizuje i interpretuje krótkie teksty pisemne dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych;
   4. formułuje krótkie i zrozumiałe wypowiedzi oraz teksty pisemne umożliwiające komunikowanie się w środowisku pracy;
   5. korzysta z obcojęzycznych źródeł informacji.

   (KPS). Kompetencje personalne i społeczne
   Uczeń:

   1. przestrzega zasad kultury i etyki;
   2. jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań;
   3. przewiduje skutki podejmowanych działań;
   4. jest otwarty na zmiany;
   5. potrafi radzić sobie ze stresem;
   6. aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe;
   7. przestrzega tajemnicy zawodowej;
   8. potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania;
   9. potrafi negocjować warunki porozumień;
   10. współpracuje w zespole.

   (OMZ). Organizacja pracy małych zespołów (wyłącznie dla zawodów nauczanych na poziomie technika)
   Uczeń:

   1. planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań;
   2. dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań;
   3. kieruje wykonaniem przydzielonych zadań;
   4. ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań;
   5. wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakość pracy;
   6. komunikuje się ze współpracownikami.
2. efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru budowlanego, stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów PKZ(BD.a), PKZ(BD.c) i PKZ(BD.j);

   PKZ(BD.a) Umiejętności stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach: operator maszyn i urządzeń do robót ziemnych i drogowych, technik budowy dróg

   Uczeń:

   1. sporządza szkice i rysunki techniczne;
   2. odczytuje rysunki techniczne;
   3. rozpoznaje maszyny i urządzenia oraz określa ich zastosowanie;
   4. rozpoznaje materiały konstrukcyjne i eksploatacyjne maszyn, określa ich właściwości i zastosowanie;
   5. klasyfikuje drogi według określonych kryteriów;
   6. rozpoznaje elementy dróg i określa ich funkcje;
   7. rozróżnia rodzaje obiektów mostowych i określa ich przeznaczenie;
   8. rozpoznaje rodzaje konstrukcji mostów;
   9. rozróżnia rodzaje i elementy dokumentacji projektowej;
   10. rozpoznaje rodzaje gruntów i określa ich właściwości;
   11. określa właściwości materiałów stosowanych do budowy dróg i obiektów mostowych;
   12. rozróżnia przyrządy pomiarowe stosowane w robotach drogowych;
   13. wykonuje pomiary związane z określonymi robotami ziemnymi i drogowymi;
   14. rozróżnia środki transportu stosowane w drogownictwie;
   15. stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań.

   PKZ(BD.c) Umiejętności stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach: kominiarz, monter zabudowy i robót wykończeniowych w budownictwie, monter izolacji budowlanych, dekarz, cieśla, betoniarz-zbrojarz, kamieniarz, zdun, murarz-tynkarz, monter konstrukcji budowlanych, technik renowacji elementów architektury, technik budownictwa, technik dróg kolejowych i obiektów inżynieryjnych, monter systemów rurociągowych, monter nawierzchni kolejowej, technik budowy dróg, technik robót wykończeniowych w budownictwie

   Uczeń:

   1. rozpoznaje rodzaje i elementy obiektów budowlanych;
   2. rozróżnia konstrukcje obiektów budowlanych i technologie ich wykonania;
   3. rozróżnia rodzaje i elementy instalacji budowlanych;
   4. rozpoznaje materiały budowlane i określa ich zastosowanie;
   5. przestrzega zasad sporządzania rysunków budowlanych;
   6. wykonuje szkice robocze;
   7. rozróżnia rodzaje i elementy dokumentacji stosowanej w budownictwie;
   8. rozróżnia przyrządy pomiarowe stosowane w robotach budowlanych;
   9. przestrzega zasad wykonywania pomiarów związanych z robotami budowlanymi;
   10. rozpoznaje elementy zagospodarowania terenu budowy;
   11. rozróżnia środki transportu stosowane w budownictwie;
   12. przestrzega zasad transportu i składowania materiałów budowlanych;
   13. rozróżnia rodzaje rusztowań oraz przestrzega zasad ich użytkowania;
   14. stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań.

   PKZ(BD.j) Umiejętności stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie technik budowy dróg

   Uczeń:

   1. wykonuje rysunki techniczne;
   2. rozróżnia rodzaje i elementy konstrukcyjne dróg;
   3. przestrzega zasad planowania oraz przestrzennego zagospodarowania terenu budowy;
   4. rozróżnia konstrukcje inżynierskich obiektów drogowych;
   5. określa wpływ oddziaływania obciążeń na elementy konstrukcyjne dróg i drogowych obiektów inżynierskich;
   6. wykonuje obliczenia statyczne i konstrukcyjne;
   7. klasyfikuje grunty budowlane;
   8. wykonuje badania gruntów oraz materiałów stosowanych do budowy dróg oraz obiektów drogowych;
   9. rozpoznaje maszyny i urządzenia drogowe oraz określa ich zastosowanie;
   10. rozróżnia rodzaje dokumentacji technicznej dróg oraz drogowych obiektów inżynierskich;
   11. dobiera sprzęt i przyrządy pomiarowe;
   12. wykonuje pomiary geodezyjne;
   13. posługuje się mapami i planami sytuacyjno-wysokościowymi;
   14. stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań.
3. efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie technik budowy dróg opisane w części II:

   BD.01. Eksploatacja maszyn i urządzeń drogowych

   1. Obsługa maszyn i urządzeń drogowych

   Uczeń:

   1. rozróżnia maszyny i urządzenia stosowane w robotach drogowych;
   2. rozróżnia elementy i mechanizmy maszyn drogowych;
   3. korzysta z dokumentacji technicznej oraz instrukcji obsługi maszyn i urządzeń drogowych;
   4. dobiera maszyny i urządzenia do robót drogowych;
   5. sprawdza stan techniczny maszyn i urządzeń drogowych;
   6. wykonuje czynności związane z instalacją oraz uruchomieniem maszyn i urządzeń drogowych;
   7. obsługuje maszyny i urządzenia podczas wykonywania robót drogowych;
   8. stosuje przepisy ruchu drogowego podczas wykonywania robót;
   9. wykonuje prace związane z bieżącą konserwacją maszyn i urządzeń drogowych.

   2. Konserwacja maszyn i urządzeń drogowych

   Uczeń:

   1. określa czynniki mające wpływ na procesy zużycia maszyn i urządzeń drogowych;
   2. wykonuje bieżące przeglądy techniczne maszyn i urządzeń drogowych;
   3. stosuje materiały eksploatacyjne niezbędne do prawidłowej pracy maszyn i urządzeń drogowych;
   4. wykonuje prace związane z konserwacją maszyn i urządzeń drogowych;
   5. rozpoznaje uszkodzenia maszyn i urządzeń drogowych oraz zgłasza do naprawy;
   6. uczestniczy w odbiorze technicznym maszyn i urządzeń po naprawach i przeglądach;
   7. prowadzi dokumentację eksploatacyjną maszyn i urządzeń drogowych;
   8. przygotowuje maszyny i urządzenia drogowe do naprawy i transportu.

   3. Wykonywanie robót ziemnych

   Uczeń:

   1. rozróżnia rodzaje budowli ziemnych;
   2. korzysta z dokumentacji dotyczącej wykonywania robót ziemnych;
   3. wykonuje obliczenia mas ziemnych;
   4. wykonuje przedmiar robót związanych z wykonaniem robót ziemnych;
   5. stosuje metody wykonywania robót ziemnych;
   6. posługuje się narzędziami podczas wykonywania robót ziemnych;
   7. dobiera oraz montuje osprzęt roboczy maszyn do robót ziemnych;
   8. obsługuje maszyny i urządzenia podczas wykonywania robót ziemnych oraz robót związanych z budową dróg i obiektów mostowych;
   9. wykonuje roboty ziemne związane z budową dróg i obiektów mostowych;
   10. dobiera środki transportu do określonych robót ziemnych;
   11. przestrzega zasad transportu i składowania mas ziemnych oraz materiałów stosowanych w robotach drogowych;
   12. wykonuje roboty ziemne związane z umacnianiem i zabezpieczaniem skarp budowli ziemnych;
   13. wykonuje roboty ziemne związane z odwodnieniem dróg i obiektów mostowych;
   14. ocenia jakość wykonanych robót ziemnych;
   15. sporządza rozliczenie materiałów oraz pracy sprzętu i robocizny.

   4. Wykonywanie nawierzchni drogowych

   Uczeń:

   1. rozróżnia elementy pasa drogowego;
   2. rozróżnia warstwy konstrukcyjne jezdni;
   3. korzysta z dokumentacji technicznej dróg i obiektów mostowych;
   4. wykonuje przedmiar robót związanych z wykonaniem nawierzchni drogowych;
   5. stosuje materiały do wykonywania poszczególnych warstw drogi;
   6. obsługuje maszyny i urządzenia podczas układania warstw konstrukcyjnych jezdni drogowych;
   7. dobiera środki transportu do określonych robót drogowych;
   8. wykonuje prace związane z transportem oraz składowaniem materiałów stosowanych do budowy dróg i obiektów mostowych;
   9. wykonuje podbudowy nawierzchni drogowych;
   10. wykonuje roboty związane z układaniem warstw jezdnych nawierzchni nieulepszonych i ulepszonych;
   11. wykonuje roboty związane z odwodnieniem nawierzchni drogowych;
   12. wykonuje roboty związane z budową nawierzchni obiektów mostowych;
   13. wykonuje roboty związane z remontami oraz utrzymaniem nawierzchni dróg i obiektów mostowych w wymaganym stanie technicznym;
   14. ocenia jakość wykonanych robót drogowych;
   15. sporządza rozliczenie materiałów oraz pracy sprzętu i robocizny.

   BD.25. Organizacja robót związanych z budową i utrzymaniem dróg i obiektów inżynierskich oraz sporządzanie kosztorysów

   1. Organizowanie robót związanych z budową dróg i obiektów inżynierskich

   Uczeń:

   1. posługuje się dokumentacją projektową dróg i obiektów inżynierskich;
   2. dobiera materiały do budowy dróg i obiektów inżynierskich;
   3. dobiera maszyny i narzędzia do wykonania robót ziemnych, budowy dróg i obiektów inżynierskich;
   4. organizuje transport materiałów przeznaczonych do budowy dróg i obiektów inżynierskich;
   5. opracowuje harmonogramem robót związanych z budową dróg i obiektów inżynierskich;
   6. dobiera metody odwodnienia dróg i obiektów inżynierskich;
   7. organizuje i koordynuje prace związane z budową urządzeń odwadniających na terenach zabudowanych i niezabudowanych;
   8. organizuje i nadzoruje realizację prac związanych z budową dróg i obiektów inżynierskich;
   9. wykonuje pomiary ruchu drogowego;
   10. wykonuje pomiary dotyczące stanu technicznego dróg i obiektów inżynierskich;
   11. wykonuje prace związane z zapewnieniem bezpieczeństwa w ruchu drogowym;
   12. planuje i nadzoruje organizację ruchu podczas prowadzenia robót w pasie drogowym;
   13. podejmuje działania związane z zapewnieniem odpowiedniego stanu dróg i obiektów inżynierskich;
   14. sporządza dokumentację dotyczącą jakości wykonania robót związanych z budową dróg i obiektów inżynierskich;
   15. prowadzi dokumentację ewidencyjną dróg i obiektów mostowych;
   16. wykonuje kontrolne pomiary sytuacyjno-wysokościowe związane z budową dróg i obiektów inżynierskich.

   2. Organizowanie robót związanych z utrzymaniem oraz remontami dróg i obiektów inżynierskich

   Uczeń:

   1. dokonuje przeglądów technicznych dróg i obiektów inżynierskich;
   2. ocenia stan techniczny dróg i obiektów inżynierskich;
   3. przygotowuje dokumentację dotyczącą stanu technicznego nawierzchni dróg i obiektów inżynierskich przeznaczonych do remontu;
   4. dobiera materiały, maszyny i urządzenia do robót związanych z utrzymaniem dróg i obiektów inżynierskich w wymaganym stanie technicznym;
   5. organizuje i koordynuje wykonywanie robót interwencyjnych oraz robót związanych z bieżącą konserwację dróg i obiektów inżynierskich;
   6. organizuje transport materiałów, maszyn i urządzeń drogowych;
   7. zabezpiecza i oznakowuje teren robót związanych z utrzymaniem i remontami dróg i obiektów inżynierskich;
   8. planuje i organizuje prace związane z utrzymaniem zieleni w pasie drogowym;
   9. prowadzi książki dróg i obiektów inżynierskich oraz ich dokumentację ewidencyjną;
   10. prowadzi racjonalną gospodarkę materiałami odzyskanymi podczas robót remontowych dróg i obiektów inżynierskich.

   3. Kosztorysowanie robót drogowych

   Uczeń:

   1. rozróżnia rodzaje kosztorysów oraz przestrzega zasad ich sporządzania;
   2. korzysta z dokumentacji technicznej  podczas sporządzania kosztorysów dróg i obiektów inżynierskich;
   3. ustala założenia do kosztorysowania;
   4. sporządza przedmiar robót związanych z budową dróg i obiektów inżynierskich;
   5. sporządza obmiar robót związanych z budową dróg i obiektów inżynierskich;
   6. korzysta z katalogów nakładów rzeczowych i publikacji cenowych do kosztorysowania robót budowlanych;
   7. sporządza kosztorysy robót drogowych;
   8. stosuje programy komputerowe do sporządzania kosztorysów.

3. WARUNKI REALIZACJI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

Szkoła podejmująca kształcenie w zawodzie technik budowy dróg powinna posiadać następujące pomieszczenia dydaktyczne:

1. pracownię rysunku technicznego, wyposażoną w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem, ze skanerem oraz z projektorem multimedialnym, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych program do wykonywania rysunków technicznych, stanowiska rysunkowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia) umożliwiające wykonywanie rysunków odręcznych, pomoce dydaktyczne do kształtowania wyobraźni przestrzennej, przykładowe dokumentacje projektowe dróg i obiektów drogowych, specyfikacje techniczne warunków wykonania i odbioru robót ziemnych i nawierzchni drogowych, normy dotyczące zasad wykonywania rysunków, zestaw przepisów prawa budowlanego.
2. pracownię materiałoznawstwa drogowego, wyposażoną w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do Internetu, z drukarką, ze skanerem, z projektorem multimedialnym oraz, pakiet programów biurowych, stanowiska laboratoryjne (jedno stanowisko dla czterech uczniów), wyposażone w sprzęt do badania właściwości fizycznych i mechanicznych materiałów budowlanych, drogowych oraz gruntów, próbki materiałów budowlanych, drogowych i gruntów, narzędzia i sprzęt do wykonywania robót drogowych w różnych technologiach, przyrządy kontrolno-pomiarowe do pomiarów liniowych i kątowych, modele dróg, katalogi i prospekty materiałów budowlanych, normy, instrukcje i specyfikacje techniczne warunków wykonania robót drogowych i mostowych, certyfikaty jakości i aprobaty techniczne materiałów budowlanych i drogowych, przykładowe dokumentacje projektowe obiektów drogowych, plansze i filmy instruktażowe dotyczące zasad wykonywania robót drogowych;
3. pracownię miernictwa drogowego, wyposażoną w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela z drukarką, z ploterem i ze skanerem oraz z projektorem multimedialnym, pakiet programów biurowych, stanowiska pracy dla uczniów (jedno stanowisko dla sześciu uczniów), wyposażone w sprzęt do pomiarów terenowych, taki jak: teodolit, niwelator, łaty i żabki niwelacyjne, libelle, tyczki geodezyjne, stojaki, węgielnice, taśmy geodezyjne, szpilki, ruletki geodezyjne, piony sznurkowe, paliki, szkicowniki, busole, instrukcje obsługi sprzętu pomiarowego i geodezyjnego;
4. warsztaty szkolne, w których powinny być zorganizowane stanowiska do wykonywania robót drogowych (jedno stanowisko dla trzech uczniów) wyposażone w: sprzęt do robót ziemnych i zabezpieczania wykopów, środki transportu mas ziemnych, sprzęt do robót nawierzchniowych, przyrządy do kontroli i pomiarów geometrycznych, maszyny i urządzenia do robót drogowych, takie jak: zagęszczarka wibracyjna, betoniarka, ubijarka, urządzenia do zagęszczania mieszanek betonowych, materiały do robót drogowych, oznakowanie do robót drogowych.

Kształcenie praktyczne może odbywać się w: warsztatach szkolnych, placówkach kształcenia ustawicznego, placówkach kształcenia praktycznego oraz przedsiębiorstwach drogowo-mostowych.

Szkoła przygotowuje ucznia do uzyskania uprawnień do obsługi co najmniej jednej maszyny do robót drogowych lub ziemnych, spośród wymienionych w załączniku nr 1 do rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 20 września 2001 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas eksploatacji maszyn i innych urządzeń technicznych do robót ziemnych, budowlanych i drogowych (Dz. U. Nr 118, poz. 1263).

Szkoła organizuje praktyki zawodowe w podmiocie zapewniającym rzeczywiste warunki pracy właściwe dla nauczanego zawodu w wymiarze 8 tygodni (320 godzin).

4. Minimalna liczba godzin kształcenia zawodowego¹⁾

¹⁾ W szkole liczbę godzin kształcenia zawodowego należy dostosować do wymiaru godzin określonego w przepisach w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych, przewidzianego dla kształcenia zawodowego, zachowując, z wyjątkiem szkoły policealnej dla dorosłych, minimalną liczbę godzin wskazanych w tabeli odpowiednio dla efektów kształcenia wspólnych dla wszystkich zawodów i wspólnych dla zawodów w ramach obszaru kształcenia stanowiących podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów oraz właściwych dla kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie.