1. CELE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie rolnik powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:

1. wykonywania prac związanych z prowadzeniem produkcji roślinnej i zwierzęcej;
2. prowadzenia i obsługi pojazdów, maszyn i urządzeń stosowanych w produkcji roślinnej i zwierzęcej;
3. prowadzenia sprzedaży produktów rolnych i zwierząt gospodarskich;
4. obliczania opłacalności produkcji rolniczej.

2. EFEKTY KSZTAŁCENIA

Do wykonywania wyżej wymienionych zadań zawodowych niezbędne jest osiągnięcie zakładanych efektów kształcenia, na które składają się:

1. efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów;

   (BHP). Bezpieczeństwo i higiena pracy
   Uczeń:

   1. rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią;
   2. rozróżnia zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce;
   3. określa prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;
   4. przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych;
   5. określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy;
   6. określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka;
   7. organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;
   8. stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych;
   9. przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;
   10. udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia.

   (PDG). Podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej
   Uczeń:

   1. stosuje pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej;
   2. stosuje przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego;
   3. stosuje przepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej;
   4. rozróżnia przedsiębiorstwa i instytucje występujące w branży i powiązania między nimi;
   5. analizuje działania prowadzone przez przedsiębiorstwa funkcjonujące w branży;
   6. inicjuje wspólne przedsięwzięcia z różnymi przedsiębiorstwami z branży;
   7. przygotowuje dokumentację niezbędną do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej;
   8. prowadzi korespondencję związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej;
   9. obsługuje urządzenia biurowe oraz stosuje programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej;
   10. planuje i podejmuje działania marketingowe prowadzonej działalności gospodarczej;
   11. optymalizuje koszty i przychody prowadzonej działalności gospodarczej.

   (JOZ). Język obcy ukierunkowany zawodowo
   Uczeń:

   1. posługuje się zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiających realizację zadań zawodowych;
   2. interpretuje wypowiedzi dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych artykułowane powoli i wyraźnie, w standardowej odmianie języka;
   3. analizuje i interpretuje krótkie teksty pisemne dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych;
   4. formułuje krótkie i zrozumiałe wypowiedzi oraz teksty pisemne umożliwiające komunikowanie się w środowisku pracy;
   5. korzysta z obcojęzycznych źródeł informacji.

   (KPS). Kompetencje personalne i społeczne
   Uczeń:

   1. przestrzega zasad kultury i etyki;
   2. jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań;
   3. przewiduje skutki podejmowanych działań;
   4. jest otwarty na zmiany;
   5. potrafi radzić sobie ze stresem;
   6. aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe;
   7. przestrzega tajemnicy zawodowej;
   8. potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania;
   9. potrafi negocjować warunki porozumień;
   10. współpracuje w zespole.

   (OMZ). Organizacja pracy małych zespołów (wyłącznie dla zawodów nauczanych na poziomie technika)
   Uczeń:

   1. planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań;
   2. dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań;
   3. kieruje wykonaniem przydzielonych zadań;
   4. ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań;
   5. wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakość pracy;
   6. komunikuje się ze współpracownikami.
2. efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru rolniczo-leśnego z ochroną środowiska, stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów PKZ(RL.c) i PKZ(RL.d);

   PKZ(RL.c) Umiejętności stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach: ogrodnik, technik ogrodnik, pszczelarz, technik pszczelarz, rolnik, technik rolnik, technik architektury krajobrazu, technik hodowca koni, operator maszyn leśnych, technik leśnik, rybak śródlądowy, technik rybactwa śródlądowego, technik weterynarii, technik agrobiznesu, jeździec, mechanik-operator pojazdów i maszyn rolniczych, technik mechanizacji rolnictwa i agrotroniki

   Uczeń:

   1. wykonuje czynności kontrolno-obsługowe ciągników rolniczych;
   2. stosuje przepisy prawa dotyczące ruchu drogowego;
   3. przestrzega zasad kierowania ciągnikiem rolniczym;
   4. wykonuje czynności związane z prowadzeniem i obsługą ciągnika rolniczego w zakresie niezbędnym do uzyskania prawa jazdy kategorii T.

   PKZ(RL.d) Umiejętności stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach: pszczelarz, rolnik, technik pszczelarz, technik rolnik, technik agrobiznesu, mechanik-operator pojazdów i maszyn rolniczych, technik mechanizacji rolnictwa i agrotroniki

   Uczeń:

   1. rozróżnia pojazdy, maszyny, urządzenia i narzędzia stosowane w produkcji rolniczej;
   2. rozpoznaje części i podzespoły pojazdów, maszyn i urządzeń;
   3. rozpoznaje rodzaje korozji oraz określa sposoby ochrony metali przed korozją;
   4. rozróżnia czynniki siedliska i zabiegi uprawowe;
   5. rozpoznaje gleby i ocenia ich wartość rolniczą;
   6. klasyfikuje nawozy i ocenia ich wpływ na glebę i rośliny;
   7. rozpoznaje gatunki roślin i zwierząt;
   8. rozpoznaje rośliny uprawne i chwasty;
   9. rozpoznaje rasy i typy użytkowe zwierząt gospodarskich;
   10. stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań.
3. efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionej w zawodzie rolnik opisane w części II:

   RL.03. Prowadzenie produkcji rolniczej

   1. Prowadzenie produkcji roślinnej

   Uczeń:

   1. określa wpływ czynników klimatyczno-glebowych na wzrost i rozwój oraz plonowanie roślin;
   2. dobiera rośliny do warunków klimatyczno-glebowych i ekonomicznych danego rejonu;
   3. dobiera zmianowanie roślin uprawnych do określonych warunków gospodarstwa rolniczego;
   4. wykonuje prace związane z konserwacją urządzeń wodno-melioracyjnych;
   5. planuje nawożenie organiczne i mineralne;
   6. ocenia jakość materiału siewnego;
   7. przygotowuje materiał siewny do siewu;
   8. planuje zabiegi agrotechniczne odpowiednie do warunków glebowych i wymagań roślin uprawnych;
   9. wykonuje zabiegi agrotechniczne związane z produkcją roślin uprawnych;
   10. rozpoznaje choroby, szkodniki i chwasty roślin uprawnych;
   11. dobiera metody i środki ochrony roślin zgodnie z zasadami integrowanej ochrony roślin;
   12. dobiera narzędzia, urządzenia i maszyny do prac w produkcji roślinnej;
   13. obsługuje maszyny i urządzenia stosowane w produkcji roślinnej;
   14. prowadzi uprawę roślin zgodnie ze Zwykłą Dobrą Praktyką Rolniczą i z Zasadami Wzajemnej Zgodności oraz rachunkiem ekonomicznym;
   15. stosuje ekologiczne metody uprawy roślin;
   16. przestrzega warunków przechowywania produktów pochodzenia roślinnego;
   17. przechowuje oraz przygotowuje produkty pochodzenia roślinnego do sprzedaży;
   18. prowadzi sprzedaż bezpośrednią produktów pochodzenia roślinnego.

   2. Prowadzenie produkcji zwierzęcej

   Uczeń:

   1. określa położenie narządów i układów w organizmach zwierząt gospodarskich;
   2. określa procesy życiowe zachodzące w organizmach zwierząt gospodarskich;
   3. rozpoznaje gatunki, typy użytkowe i rasy zwierząt gospodarskich;
   4. określa kierunki chowu zwierząt gospodarskich;
   5. rozpoznaje i ocenia jakość pasz stosowanych w żywieniu zwierząt gospodarskich;
   6. przygotowuje, konserwuje i przechowuje pasze;
   7. analizuje wpływ racjonalnego żywienia zwierząt gospodarskich na wyniki produkcyjne i ekonomiczne;
   8. dobiera narzędzia, urządzenia i maszyny do prac w produkcji zwierzęcej;
   9. obsługuje maszyny i urządzenia stosowane w produkcji zwierzęcej;
   10. wykonuje prace związane z żywieniem, rozrodem oraz pielęgnacją zwierząt gospodarskich;
   11. wykonuje prace związane z higieną zwierząt i utrzymaniem pomieszczeń gospodarskich;
   12. określa warunki zoohigieniczne w pomieszczeniach dla zwierząt gospodarskich;
   13. prowadzi produkcję zwierzęcą zgodnie ze Zwykłą Dobrą Praktyką Rolniczą i z Zasadami Wzajemnej Zgodności;
   14. rozpoznaje objawy chorobowe na podstawie wyglądu i zachowania zwierząt gospodarskich;
   15. przestrzega zasad identyfikacji i rejestracji oraz obrotu zwierzętami gospodarskimi;
   16. stosuje metody ekologiczne w produkcji zwierzęcej;
   17. przygotowuje zwierzęta do aukcji, pokazów i wystaw;
   18. przygotowuje zwierzęta i produkty pochodzenia zwierzęcego do sprzedaży;
   19. prowadzi sprzedaż bezpośrednią zwierząt i produktów pochodzenia zwierzęcego.

   3. Obsługa środków technicznych stosowanych w rolnictwie

   Uczeń:

   1. posługuje się dokumentacją techniczną, instrukcjami obsługi maszyn i urządzeń rolniczych oraz normami i katalogami;
   2. rozpoznaje materiały konstrukcyjne i eksploatacyjne stosowane w maszynach i urządzeniach rolniczych;
   3. obsługuje urządzenia i systemy energetyki odnawialnej;
   4. obsługuje urządzenia wodociągowe stosowane w budynkach inwentarskich;
   5. obsługuje i konserwuje urządzenia wodno-melioracyjne;
   6. dobiera pojazdy i środki transportu do rodzaju prac wykonywanych w rolnictwie;
   7. przygotowuje do pracy pojazdy, maszyny, narzędzia i urządzenia;
   8. przeprowadza kalibrację opryskiwaczy stosowanych w ochronie roślin;
   9. wykonuje czynności związane z przeglądami technicznymi oraz konserwacją pojazdów, maszyn i urządzeń rolniczych.

3. WARUNKI REALIZACJI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

Szkoła podejmująca kształcenie w zawodzie rolnik powinna posiadać następujące pomieszczenia dydaktyczne:

1. pracownię produkcji rolniczej, wyposażoną w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do Internetu, z drukarką, ze skanerem i z projektorem multimedialnym i z pakietem programów biurowych, profile glebowe, próbki nasion roślin uprawnych, okazy naturalne roślin i chwastów, atlasy roślin uprawnych, chwastów i szkodników, zielniki roślin uprawnych i chwastów, przyrządy pomiarowe klimatycznych i glebowych czynników siedliska, modele narzędzi i maszyn do uprawy gleby, nawożenia, ochrony i zbioru roślin uprawnych, przekroje i modele anatomiczne zwierząt, próbki pasz i komponentów paszowych, oprogramowanie do układania dawek pokarmowych, normy żywienia zwierząt, przykładowe karty technologiczne, katalogi pojazdów, maszyn i narzędzi oraz ich części, instrukcje obsługi pojazdów i maszyn rolniczych;
2. warsztaty szkolne, wyposażone w: instrukcje obsługi maszyn i urządzeń, maszyny, narzędzia i urządzenia stosowane w produkcji rolniczej, pojazdy do nauki jazdy; plac manewrowy do nauki jazdy, poligon do nauki pracy maszynami rolniczymi.

Ponadto szkoła powinna posiadać gospodarstwo szkolne, wyposażone w: budynki inwentarskie z żywymi zwierzętami, płytę obornikową, kompostownik, zbiornik na gnojówkę i gnojowicę, magazyny do przechowywania produktów rolniczych, magazyny do przechowywania pasz, nawozów mineralnych i środków ochrony roślin, garaże i wiaty na maszyny, pola z roślinami uprawnymi, łąki, pastwiska, działkę agrobiologiczną.

Kształcenie praktyczne może odbywać się w pracowniach, warsztatach i gospodarstwach szkolnych, placówkach kształcenia ustawicznego, placówkach kształcenia praktycznego oraz gospodarstwach rolnych.

Szkoła przygotowuje ucznia do kierowania ciągnikiem rolniczym z przyczepą (przyczepami) lub pojazdem wolnobieżnym z przyczepą (przyczepami). Egzamin państwowy, wymagany do uzyskania prawa jazdy odpowiedniej kategorii, jest przeprowadzany zgodnie z przepisami ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz. U. Nr 30, poz. 151, z późn. zm.).

4. Minimalna liczba godzin kształcenia zawodowego¹⁾

¹⁾ W szkole liczbę godzin kształcenia zawodowego należy dostosować do wymiaru godzin określonego w przepisach w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych, przewidzianego dla kształcenia zawodowego, zachowując minimalną liczbę godzin wskazanych w tabeli odpowiednio dla efektów kształcenia: wspólnych dla wszystkich zawodów i wspólnych dla zawodów w ramach obszaru kształcenia stanowiących podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów oraz właściwych dla kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie.

5. MOŻLIWOŚCI UZYSKIWANIA DODATKOWYCH KWALIFIKACJI W ZAWODACH W RAMACH OBSZARU KSZTAŁCENIA OKREŚLONEGO W KLASYFIKACJI ZAWODÓW SZKOLNICTWA ZAWODOWEGO

Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie rolnik po potwierdzeniu kwalifikacji RL.03. Prowadzenie produkcji rolniczej może uzyskać dyplom potwierdzający kwalifikacje w zawodzie technik rolnik po potwierdzeniu dodatkowo kwalifikacji RL.16. Organizacja i nadzorowanie produkcji rolniczej lub w zawodzie technik agrobiznesu po potwierdzeniu dodatkowo kwalifikacji RL.07. Organizacja i prowadzenie przedsiębiorstwa w agrobiznesie.