Kierunek: pszczelarz
- CELE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE
Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie pszczelarz powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:
- prowadzenia pasieki metodami tradycyjnymi i ekologicznymi;
- wykonywania prac związanych z prowadzeniem produkcji roślinnej i zwierzęcej;
- prowadzenia i obsługi pojazdów, maszyn i urządzeń stosowanych w produkcji rolniczej i pszczelarskiej;
- prowadzenia sprzedaży produktów rolniczych i pszczelarskich.
- EFEKTY KSZTAŁCENIA
Do wykonywania wyżej wymienionych zadań zawodowych niezbędne jest osiągnięcie zakładanych efektów kształcenia, na które składają się:
- efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów;
(BHP). Bezpieczeństwo i higiena pracy
Uczeń:- rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią;
- rozróżnia zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce;
- określa prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;
- przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych;
- określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy;
- określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka;
- organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;
- stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych;
- przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;
- udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia.
(PDG). Podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej
Uczeń:- stosuje pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej;
- stosuje przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego;
- stosuje przepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej;
- rozróżnia przedsiębiorstwa i instytucje występujące w branży i powiązania między nimi;
- analizuje działania prowadzone przez przedsiębiorstwa funkcjonujące w branży;
- inicjuje wspólne przedsięwzięcia z różnymi przedsiębiorstwami z branży;
- przygotowuje dokumentację niezbędną do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej;
- prowadzi korespondencję związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej;
- obsługuje urządzenia biurowe oraz stosuje programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej;
- planuje i podejmuje działania marketingowe prowadzonej działalności gospodarczej;
- optymalizuje koszty i przychody prowadzonej działalności gospodarczej.
(JOZ). Język obcy ukierunkowany zawodowo
Uczeń:- posługuje się zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiających realizację zadań zawodowych;
- interpretuje wypowiedzi dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych artykułowane powoli i wyraźnie, w standardowej odmianie języka;
- analizuje i interpretuje krótkie teksty pisemne dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych;
- formułuje krótkie i zrozumiałe wypowiedzi oraz teksty pisemne umożliwiające komunikowanie się w środowisku pracy;
- korzysta z obcojęzycznych źródeł informacji.
(KPS). Kompetencje personalne i społeczne
Uczeń:- przestrzega zasad kultury i etyki;
- jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań;
- przewiduje skutki podejmowanych działań;
- jest otwarty na zmiany;
- potrafi radzić sobie ze stresem;
- aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe;
- przestrzega tajemnicy zawodowej;
- potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania;
- potrafi negocjować warunki porozumień;
- współpracuje w zespole.
(OMZ). Organizacja pracy małych zespołów (wyłącznie dla zawodów nauczanych na poziomie technika)
Uczeń:- planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań;
- dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań;
- kieruje wykonaniem przydzielonych zadań;
- ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań;
- wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakość pracy;
- komunikuje się ze współpracownikami.
- efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru rolniczo-leśnego z ochroną środowiska, stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów PKZ(RL.c) i PKZ(RL.d);
PKZ(RL.c) Umiejętności stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach: ogrodnik, technik ogrodnik, pszczelarz, technik pszczelarz, rolnik, technik rolnik, technik architektury krajobrazu, technik hodowca koni, operator maszyn leśnych, technik leśnik, rybak śródlądowy, technik rybactwa śródlądowego, technik weterynarii, technik agrobiznesu, jeździec, mechanik-operator pojazdów i maszyn rolniczych, technik mechanizacji rolnictwa i agrotroniki
Uczeń:
- wykonuje czynności kontrolno-obsługowe ciągników rolniczych;
- stosuje przepisy prawa dotyczące ruchu drogowego;
- przestrzega zasad kierowania ciągnikiem rolniczym;
- wykonuje czynności związane z prowadzeniem i obsługą ciągnika rolniczego w zakresie niezbędnym do uzyskania prawa jazdy kategorii T.
PKZ(RL.d) Umiejętności stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach: pszczelarz, rolnik, technik pszczelarz, technik rolnik, technik agrobiznesu, mechanik-operator pojazdów i maszyn rolniczych, technik mechanizacji rolnictwa i agrotroniki
Uczeń:
- rozróżnia pojazdy, maszyny, urządzenia i narzędzia stosowane w produkcji rolniczej;
- rozpoznaje części i podzespoły pojazdów, maszyn i urządzeń;
- rozpoznaje rodzaje korozji oraz określa sposoby ochrony metali przed korozją;
- rozróżnia czynniki siedliska i zabiegi uprawowe;
- rozpoznaje gleby i ocenia ich wartość rolniczą;
- klasyfikuje nawozy i ocenia ich wpływ na glebę i rośliny;
- rozpoznaje gatunki roślin i zwierząt;
- rozpoznaje rośliny uprawne i chwasty;
- rozpoznaje rasy i typy użytkowe zwierząt gospodarskich;
- stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań.
- efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionej w zawodzie pszczelarz opisane w części II:
RL.04. Prowadzenie produkcji pszczelarskiej
1. Prowadzenie produkcji roślinnej
Uczeń:
- określa wpływ czynników klimatyczno-glebowych na wzrost i rozwój oraz plonowanie roślin;
- dobiera rośliny do warunków klimatyczno-glebowych i ekonomicznych danego rejonu;
- dobiera zmianowanie roślin uprawnych do określonych warunków gospodarstwa rolniczego;
- wykonuje prace związane z konserwacją urządzeń wodno-melioracyjnych;
- planuje nawożenie organiczne i mineralne;
- ocenia jakość materiału siewnego;
- przygotowuje materiał siewny do siewu;
- planuje zabiegi agrotechniczne do warunków glebowych i wymagań roślin uprawnych;
- wykonuje zabiegi agrotechniczne związane z produkcją roślin uprawnych;
- rozpoznaje choroby, szkodniki i chwasty roślin uprawnych;
- dobiera metody i środki ochrony roślin zgodnie z zasadami integrowanej ochrony roślin;
- dobiera narzędzia, urządzenia i maszyny do prac w produkcji roślinnej;
- obsługuje maszyny i urządzenia stosowane w produkcji roślinnej;
- prowadzi uprawę roślin zgodnie ze Zwykłą Dobrą Praktyką Rolniczą i z Zasadami Wzajemnej Zgodności oraz rachunkiem ekonomicznym;
- stosuje ekologiczne metody uprawy roślin;
- przestrzega warunków przechowywania produktów pochodzenia roślinnego;
- przechowuje oraz przygotowuje produkty pochodzenia roślinnego do sprzedaży;
- prowadzi sprzedaż bezpośrednią produktów pochodzenia roślinnego.
2. Prowadzenie produkcji zwierzęcej
Uczeń:
- określa położenie narządów i układów w organizmach zwierząt gospodarskich;
- określa procesy życiowe zachodzące w organizmie zwierząt gospodarskich;
- rozpoznaje gatunki, typy użytkowe i rasy zwierząt gospodarskich;
- określa kierunki chowu zwierząt gospodarskich;
- rozpoznaje i ocenia jakość pasz stosowanych w żywieniu zwierząt gospodarskich;
- przygotowuje, konserwuje i przechowuje pasze;
- analizuje wpływ racjonalnego żywienia zwierząt gospodarskich na wyniki produkcyjne i ekonomiczne;
- dobiera narzędzia, urządzenia i maszyny do prac w produkcji zwierzęcej;
- obsługuje maszyny i urządzenia stosowane w produkcji zwierzęcej;
- wykonuje prace związane z żywieniem, rozrodem oraz pielęgnacją zwierząt gospodarskich;
- wykonuje prace związane z higieną zwierząt i utrzymaniem pomieszczeń gospodarskich;
- określa warunki zoohigieniczne w pomieszczeniach dla zwierząt gospodarskich;
- prowadzi produkcję zwierzęcą zgodnie ze Zwykłą Dobrą Praktyką Rolniczą i z Zasadami Wzajemnej Zgodności;
- rozpoznaje objawy chorobowe na podstawie wyglądu i zachowania zwierząt gospodarskich;
- przestrzega zasad identyfikacji i rejestracji oraz obrotu zwierzętami gospodarskimi;
- stosuje metody ekologiczne w produkcji zwierzęcej;
- przygotowuje zwierzęta do aukcji, pokazów i wystaw;
- przygotowuje zwierzęta i produkty pochodzenia zwierzęcego do sprzedaży;
- prowadzi sprzedaż bezpośrednią zwierząt i produktów pochodzenia zwierzęcego.
3. Prowadzenie gospodarki pasiecznej
Uczeń:
- rozróżnia rasy pszczół;
- określa budowę morfologiczną i anatomiczną oraz procesy fizjologiczne zachodzące w organizmie pszczół;
- ocenia stan rodziny pszczelej w różnych porach roku;
- ocenia wartość użytkową i hodowlaną pszczół i ich mieszańców;
- zakłada i prowadzi pasiekę;
- kieruje rozwojem rodzin pszczelich w sezonie pasiecznym;
- prowadzi prace związane z rozmnażaniem rodzin pszczelich;
- prowadzi wychów i wymianę matek pszczelich;
- prowadzi gospodarkę wędrowną pszczół;
- rozpoznaje choroby i szkodniki pszczół oraz szkodniki produktów pszczelich;
- dobiera metody zwalczania chorób i szkodników pszczół;
- prowadzi pasiekę metodami tradycyjnymi i ekologicznymi;
- organizuje i prowadzi pozyskiwanie miodu, pyłku, wosku, mleczka, propolisu i pierzgi oraz jadu pszczelego;
- ocenia jakość produktów pszczelich;
- przetwarza produkty pszczele;
- przestrzega warunków przechowywania produktów pszczelich;
- przygotowuje produkty pszczele do sprzedaży zgodnie z obowiązującymi normami;
- prowadzi sprzedaż bezpośrednią produktów pszczelich;
- przestrzega zasad rachunku ekonomicznego podczas prowadzenia pasieki.
4. Wykorzystywanie zasobów bazy pożytkowej
Uczeń:
- klasyfikuje pożytki pszczele według określonych kryteriów;
- rozpoznaje rośliny pożytkowe;
- ocenia wydajność nektarową i miodową roślin pożytkowych;
- szacuje zasoby bazy pożytkowej w rejonie;
- dobiera rośliny do poprawy bazy pożytkowej;
- poprawia bazę pożytkową wokół pasieki;
- określa odległość pasieki od bazy pożytkowej;
- określa potrzeby pokarmowe rodziny pszczelej;
- dostosowuje wielkość pasieki do zasobów bazy pożytkowej.
- WARUNKI REALIZACJI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE
Szkoła podejmująca kształcenie w zawodzie pszczelarz powinna posiadać następujące pomieszczenia dydaktyczne:
- pracownię pasieczną, wyposażoną w: sprzęt do obsługi rodzin pszczelich, wychowu matek pszczelich, wirowania i konfekcjonowania miodu, wytopu i klarowania wosku, pozyskiwania pyłku, propolisu, mleczka i jadu pszczelego, środki ochrony indywidualnej, pasieczysko z co najmniej 30 pniami z różnymi typami uli i kompletnym wyposażeniem uli, pasiekę zarodową prowadzącą programy hodowlane;
- pracownię produkcji rolniczej, wyposażoną w: próbki nasion roślin uprawnych i miododajnych, okazy naturalne roślin i szkodników, atlasy roślin, zwierząt, chorób, chwastów i szkodników, przekroje, modele zwierząt gospodarskich, przykładowe karty technologiczne, próbki pasz, nawozów i środków ochrony roślin, katalogi maszyn, urządzeń i narzędzi stosowanych w produkcji rolniczej i pszczelarskiej;
- pracownię techniczną, wyposażoną w: przekroje, modele pojazdów, maszyn i narzędzi oraz ich części, instrukcje obsługi maszyn i pojazdów rolniczych, budowle i sprzęt pasieczny, modele uli i pasieczyska, próbki materiałów do wyrobu i konserwacji uli.
Ponadto szkoła powinna posiadać pojazdy do nauki jazdy, plac manewrowy do nauki jazdy oraz poligon do nauki pracy maszynami rolniczymi.
Kształcenie praktyczne może odbywać się w: pracowniach i warsztatach szkolnych, placówkach kształcenia ustawicznego i placówkach kształcenia praktycznego, przedsiębiorstwach specjalizujących się w wytwarzaniu i przetwarzaniu miodu i innych produktów pszczelich oraz w indywidualnych gospodarstwach rolnych z działalnością pszczelarską.
Szkoła przygotowuje ucznia do kierowania ciągnikiem rolniczym z przyczepą (przyczepami) lub pojazdem wolnobieżnym z przyczepą (przyczepami). Egzamin państwowy, wymagany do uzyskania prawa jazdy odpowiedniej kategorii, jest przeprowadzany zgodnie z przepisami ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz. U. Nr 30, poz. 151, z późn. zm.).
Szkoła przygotowuje ucznia do uzyskania uprawnień do wykonywania usług inseminacji matek pszczelich, których nabycie jest potwierdzone egzaminem przeprowadzanym przez podmiot, który uzyskał zgodę ministra właściwego dla rolnictwa zgodnie z ustawą z dnia 29 czerwca 2007 roku o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt gospodarskich (Dz. U. poz. 921, z późn. zm.1)).
- Minimalna liczba godzin kształcenia zawodowego2)
Efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów oraz efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru rolniczo-leśnego z ochroną środowiska stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów |
230 godz. |
RL.04. Prowadzenie produkcji pszczelarskiej |
650 godz. |
- MOŻLIWOŚCI UZYSKIWANIA DODATKOWYCH KWALIFIKACJI W ZAWODACH W RAMACH OBSZARU KSZTAŁCENIA OKREŚLONEGO W KLASYFIKACJI ZAWODÓW SZKOLNICTWA ZAWODOWEGO
Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie pszczelarz po potwierdzeniu kwalifikacji RL.04. Prowadzenie produkcji pszczelarskiej może uzyskać dyplom potwierdzający kwalifikacje w zawodzie technik pszczelarz po potwierdzeniu dodatkowo kwalifikacji RL.17. Organizacja i nadzorowanie produkcji rolniczej i pszczelarskiej oraz uzyskaniu wykształcenia średniego lub średniego branżowego.
1) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2008 r. poz. 1056, z 2009 r. poz. 1775, z 2010 r. poz. 857 oraz z 2011 r. poz. 622.
2) W szkole liczbę godzin kształcenia zawodowego należy dostosować do wymiaru godzin określonego w przepisach w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych, przewidzianego dla kształcenia zawodowego, zachowując minimalną liczbę godzin wskazanych w tabeli odpowiednio dla efektów kształcenia: wspólnych dla wszystkich zawodów i wspólnych dla zawodów w ramach obszaru kształcenia stanowiących podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów oraz właściwych dla kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie.