1. CELE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie asystentka stomatologiczna powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:

1. przygotowywania gabinetu i stanowiska pracy lekarza dentysty do pracy;
2. asystowania lekarzowi dentyście podczas wykonywania zabiegów;
3. przygotowywania i przechowywania leków, materiałów, narzędzi oraz konserwowania na bieżąco sprzętu stosowanego w stomatologii;
4. wykonywania czynności administracyjnych i prowadzenia dokumentacji związanej z funkcjonowaniem gabinetu dentystycznego.

2. EFEKTY KSZTAŁCENIA

Do wykonywania wyżej wymienionych zadań zawodowych niezbędne jest osiągnięcie zakładanych efektów kształcenia, na które składają się:

1. efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów;

   (BHP). Bezpieczeństwo i higiena pracy
   Uczeń:

   1. rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią;
   2. rozróżnia zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce;
   3. określa prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;
   4. przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych;
   5. określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy;
   6. określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka;
   7. organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;
   8. stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych;
   9. przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;
   10. udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia.

   (PDG). Podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej
   Uczeń:

   1. stosuje pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej;
   2. stosuje przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego;
   3. stosuje przepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej;
   4. rozróżnia przedsiębiorstwa i instytucje występujące w branży i powiązania między nimi;
   5. analizuje działania prowadzone przez przedsiębiorstwa funkcjonujące w branży;
   6. inicjuje wspólne przedsięwzięcia z różnymi przedsiębiorstwami z branży;
   7. przygotowuje dokumentację niezbędną do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej;
   8. prowadzi korespondencję związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej;
   9. obsługuje urządzenia biurowe oraz stosuje programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej;
   10. planuje i podejmuje działania marketingowe prowadzonej działalności gospodarczej;
   11. optymalizuje koszty i przychody prowadzonej działalności gospodarczej.

   (JOZ). Język obcy ukierunkowany zawodowo
   Uczeń:

   1. posługuje się zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiających realizację zadań zawodowych;
   2. interpretuje wypowiedzi dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych artykułowane powoli i wyraźnie, w standardowej odmianie języka;
   3. analizuje i interpretuje krótkie teksty pisemne dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych;
   4. formułuje krótkie i zrozumiałe wypowiedzi oraz teksty pisemne umożliwiające komunikowanie się w środowisku pracy;
   5. korzysta z obcojęzycznych źródeł informacji.

   (KPS). Kompetencje personalne i społeczne
   Uczeń:

   1. przestrzega zasad kultury i etyki;
   2. jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań;
   3. przewiduje skutki podejmowanych działań;
   4. jest otwarty na zmiany;
   5. potrafi radzić sobie ze stresem;
   6. aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe;
   7. przestrzega tajemnicy zawodowej;
   8. potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania;
   9. potrafi negocjować warunki porozumień;
   10. współpracuje w zespole.

   (OMZ). Organizacja pracy małych zespołów (wyłącznie dla zawodów nauczanych na poziomie technika)
   Uczeń:

   1. planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań;
   2. dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań;
   3. kieruje wykonaniem przydzielonych zadań;
   4. ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań;
   5. wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakość pracy;
   6. komunikuje się ze współpracownikami.
2. efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru medyczno-społecznego, stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów PKZ(MS.a);

   PKZ(MS.a) Umiejętności stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach: opiekun medyczny, terapeuta zajęciowy, ortoptystka, opiekunka dziecięca, technik masażysta, higienistka stomatologiczna, asystentka stomatologiczna, technik ortopeda, technik dentystyczny, protetyk słuchu, technik farmaceutyczny, technik sterylizacji medycznej, technik elektroradiolog, technik elektroniki i informatyki medycznej

   Uczeń:

   1. wyjaśnia ogólną budowę i funkcje organizmu człowieka;
   2. charakteryzuje podstawowe pojęcia z zakresu zdrowia oraz promocji i profilaktyki zdrowia;
   3. przestrzega zasad promocji zdrowia i zdrowego stylu życia;
   4. wyjaśnia pojęcia z zakresu patologii, charakteryzuje objawy i przyczyny zaburzeń oraz zmian chorobowych;
   5. przestrzega zasad postępowania w przypadku podejrzenia występowania przemocy;
   6. charakteryzuje stany nagłego zagrożenia życia;
   7. dokonuje oceny parametrów podstawowych funkcji życiowych;
   8. udziela, zgodnie z kompetencjami zawodowymi, pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i zdrowia;
   9. rozróżnia sposoby postępowania w razie bezpośredniego kontaktu z materiałem biologicznie skażonym;
   10. przestrzega zasad bezpieczeństwa związanych z materiałami biologicznie skażonymi;
   11. przestrzega zasad aseptyki i antyseptyki;
   12. komunikuje się z pacjentem, jego rodziną i grupą społeczną;
   13. charakteryzuje prawne i etyczne uwarunkowania zawodu;
   14. identyfikuje miejsce i rolę zawodu w ramach organizacji systemu ochrony zdrowia na poziomie krajowym i europejskim;
   15. sporządza, prowadzi i archiwizuje dokumentację medyczną zgodnie z przepisami prawa;
   16. stosuje przepisy prawa dotyczące realizacji zadań zawodowych;
   17. współpracuje w zespole wielodyscyplinarnym zapewniającym ciągłość opieki nad pacjentem;
   18. charakteryzuje organizację ochrony zdrowia w Polsce;
   19. wyjaśnia zasady funkcjonowania systemu ubezpieczeń zdrowotnych w Polsce;
   20. określa źródła i sposoby finansowania świadczeń zdrowotnych;
   21. wyjaśnia specyfikę rynku usług medycznych;
   22. przestrzega zasad etycznego postępowania w stosunku do pacjentów oraz współpracowników;
   23. posługuje się językiem migowym (nie dotyczy zawodu technik masażysta nauczanego w technikum);
   24. stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań.
3. efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionej w zawodzie asystentka stomatologiczna opisane w części II:

   MS.14. Asystowanie lekarzowi dentyście i utrzymanie gabinetu w gotowości do pracy

   1. Przygotowywanie gabinetu dentystycznego zgodnie z zasadami obowiązującymi w stomatologii

   Uczeń:

   1. określa metody pracy i wyposażenie gabinetów dentystycznych w zależności od specjalności;
   2. przestrzega zasad aseptyki i antyseptyki w codziennej pracy;
   3. przestrzega zasad asystowania lekarzowi dentyście podczas wykonywania zabiegów profilaktycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych;
   4. rozróżnia materiały medyczne i przygotowuje je zgodnie z procedurami pod nadzorem i na zlecenie lekarza dentysty;
   5. rozróżnia leki stomatologiczne i przestrzega zasad ich przygotowywania, podawania i przechowywania pod nadzorem i na zlecenie lekarza dentysty;
   6. przestrzega procedur dotyczących obsługi oraz konserwacji aparatury stomatologicznej i sprzętu;
   7. przestrzega zasad prowadzenia ewidencji zużycia leków i materiałów;
   8. sporządza zapotrzebowanie na materiały i leki oraz dokumentuje ich zużycie na zlecenie lekarza dentysty;
   9. rozróżnia instrumenty stosowane w gabinetach dentystycznych ogólnych i specjalistycznych;
   10. dobiera instrumentarium do określonego zabiegu pod nadzorem i na zlecenie lekarza dentysty;
   11. segreguje odpady zgodnie z przepisami prawa;
   12. współpracuje z nadzorem sanitarnym.

   2. Asystowanie lekarzowi dentyście różnymi metodami

   Uczeń:

   1. opisuje stany patologiczne narządu żucia;
   2. wyjaśnia przyczyny powstawania zmian patologicznych w jamie ustnej;
   3. posługuje się terminologią z zakresu profilaktyki, leczenia i rehabilitacji narządu żucia;
   4. określa metody pracy i wyposażenia gabinetów dentystycznych w zależności od specjalności;
   5. przygotowuje do pracy stanowiska lekarza dentysty i asystentki stomatologicznej zgodnie ze specjalnością gabinetu dentystycznego i zasadami ergonomii;
   6. przestrzega zasad pracy na cztery ręce i sześć rąk przy leżącym pacjencie;
   7. asystuje różnymi metodami lekarzowi dentyście w trakcie wykonywania zabiegów;
   8. współpracuje z lekarzem dentystą w trakcie wykonywania zabiegów;
   9. kompletuje i podaje zestawy instrumentów, materiałów i leków w zależności od rodzaju zabiegu na zlecenie lekarza dentysty;
   10. sporządza materiały i płyny zgodnie z poleceniem lekarza dentysty;
   11. korzysta z aparatów i urządzeń dostępnych w gabinetach dentystycznych różnych specjalności pod nadzorem i na zlecenie lekarza dentysty;
   12. kontroluje pole zabiegowe, utrzymując jego suchość i dostęp wzrokowy;
   13. podaje i naświetla materiały stomatologiczne;
   14. przestrzega zasad porządkowania stanowiska pracy lekarza dentysty i asystentki stomatologicznej;
   15. porządkuje stanowiska pracy lekarza dentysty i asystentki stomatologicznej w trakcie i po zabiegu oraz na zakończenie przyjęć pacjentów;
   16. przewiduje zachowania pacjentów w różnym wieku;
   17. przygotowuje psychicznie pacjentów do zabiegów stomatologicznych;
   18. przestrzega zasad przekazywania pacjentom zaleceń pozabiegowych i formułuje je na piśmie;
   19. przekazuje zalecenia przedzabiegowe i pozabiegowe w formie ustnej i pisemnej;
   20. współpracuje z lekarzem dentystą w czasie udzielania pierwszej pomocy;
   21. kontroluje tętno i ciśnienie krwi.

   3. Prowadzenie dokumentacji gabinetu dentystycznego

   Uczeń:

   1. sporządza dokumentację medyczną na zlecenie lekarza dentysty i przechowuje wyniki badań;
   2. stosuje przepisy prawa dotyczące dostępu do dokumentacji medycznej;
   3. posługuje się programem do obsługi gabinetu dentystycznego;
   4. sporządza dokumentację elektroniczną w gabinecie dentystycznym;
   5. stosuje przepisy prawa dotyczące ewidencjonowania, dokumentowania i sprawozdawczości;
   6. przedstawia wzory dokumentacji stomatologicznej i metody jej uzupełniania;
   7. uzupełnia dokumentację, korzystając z opracowanych wzorów jej wypełniania;
   8. przestrzega zasad prowadzenia ewidencji zasobów gabinetu stomatologicznego;
   9. prowadzi ewidencję zasobów poradni dentystycznej;
   10. charakteryzuje zasady ewidencjonowania pacjentów i usług stomatologicznych;
   11. sporządza terminarz przyjęć pacjentów i rejestruje zabiegi stomatologiczne;
   12. określa sposoby współpracy z pracownią techników dentystycznych;
   13. kontaktuje się z pracownią techników dentystycznych;
   14. współpracuje ze stacją sanitarno-epidemiologiczną i stosuje się do jej zaleceń.

3. WARUNKI REALIZACJI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

Szkoła podejmująca kształcenie w zawodzie asystentka stomatologiczna powinna posiadać następujące pomieszczenia dydaktyczne:

1. pracownię do ćwiczeń przedklinicznych, wyposażoną w: szafki na bieliznę, leki, zestaw pierwszej pomocy, krzesełko dla asysty i dla lekarza, umywalkę, zlewozmywak, pojemniki na odpady komunalne i medyczne, pojemnik na odpady niebezpieczne, dozowniki do mydła, szafkę na dokumentację medyczną, apteczkę pierwszej pomocy, sprzęt stomatologiczny: unit stomatologiczny ze standardowym wyposażeniem, fotel stomatologiczny, lupę, kamerę wewnątrzustną, monitor do unitu, kasę fiskalną, lampę do utwardzania wypełnień, asystor stomatologiczny, autoklaw klasy B, zgrzewarkę, destylarkę, myjkę ultradźwiękową, wanienki i pojemniki do dezynfekcji, mikropiaskarkę profilaktyczną, endometr, prostnicę stomatologiczną, końcówki do skalera, wstrząsarkę do materiałów w kapsułkach, pistolet do amalgamatu, zestawy do zarabiania materiałów stomatologicznych, negatoskop, fantom do ćwiczeń z modelami szczęki i żuchwy, koferdam, karpulę, endobox z linijką endodontyczną, ochraniacz metalowy na palec, retraktor do policzków, przyłbica, okulary ochronne, akcesoria jednorazowego użytku, watę, ligninę, gazę, zestaw procedur higienicznych;
2. pracownię leczenia zachowawczego, wyposażoną w: narzędzia niezbędne do leczenia endodontycznego i periodontologicznego, do leczenia oraz do stosowania w chirurgii stomatologicznej, do leczenia protetycznego, materiały stomatologiczne, materiały endodontyczne, materiały chemiczne do udrażniania i opracowania kanałów zębowych, kalkę zgryzową, uszczelniacze bruzd, materiały do impregnacji szkliwa i zębiny, piasek do piaskarki profilaktycznej, pasty czyszczące i polerujące, ćwieki gutaperkowe, sączki papierowe, masy wyciskowe alginatowe, masy wyciskowe silikonowe, materiały do wykonywania koron tymczasowych, materiały do tymczasowego i ostatecznego mocowania uzupełnień protetycznych, stanowisko do rejestracji – recepcja, techniczne środki kształcenia, stanowisko komputerowe dla nauczyciela z pakietem programów biurowych, projektor multimedialny, biblioteczkę przedmiotową, plansze poglądowe, foliogramy i filmy dydaktyczne dotyczące leczenia zachowawczego, tablicę interaktywną z oprogramowaniem, stanowiska komputerowe (jedno dla dwóch uczniów), oprogramowanie do obsługi gabinetu stomatologicznego.

Kształcenie praktyczne może odbywać się w: pracowniach szkolnych, gabinetach stomatologicznych, oraz innych podmiotach stanowiących potencjalne miejsce zatrudnienia absolwentów szkół kształcących w zawodzie.

Szkoła organizuje praktyki zawodowe w podmiocie zapewniającym rzeczywiste warunki pracy właściwe dla nauczanego zawodu w wymiarze 4 tygodni (160 godzin).

4. Minimalna liczba godzin kształcenia zawodowego¹⁾

¹⁾ W szkole liczbę godzin kształcenia zawodowego należy dostosować do wymiaru godzin określonego w przepisach w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych, przewidzianego dla kształcenia zawodowego, zachowując, z wyjątkiem szkoły policealnej dla dorosłych, minimalną liczbę godzin wskazanych w tabeli odpowiednio dla efektów kształcenia: wspólnych dla wszystkich zawodów i wspólnych dla zawodów w ramach obszaru kształcenia stanowiących podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów oraz właściwych dla kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie.