1. CELE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie asystent osoby niepełnosprawnej powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:

1. udzielania pomocy osobie niepełnosprawnej w korzystaniu z rożnych form kompleksowej rehabilitacji;
2. świadczenia opieki osobie niepełnosprawnej w zakresie czynności higienicznych i pielęgnacyjnych oraz pomagania w prowadzeniu gospodarstwa domowego;
3. wspierania osoby niepełnosprawnej w dążeniu do samodzielności życiowej;
4. motywowania osoby niepełnosprawnej do aktywności społecznej i zawodowej.

2. EFEKTY KSZTAŁCENIA

Do wykonywania wyżej wymienionych zadań zawodowych niezbędne jest osiągnięcie zakładanych efektów kształcenia, na które składają się:

1. efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów;

   (BHP). Bezpieczeństwo i higiena pracy
   Uczeń:

   1. rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią;
   2. rozróżnia zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce;
   3. określa prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;
   4. przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych;
   5. określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy;
   6. określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka;
   7. organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;
   8. stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych;
   9. przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;
   10. udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia.

   (PDG). Podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej
   Uczeń:

   1. stosuje pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej;
   2. stosuje przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego;
   3. stosuje przepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej;
   4. rozróżnia przedsiębiorstwa i instytucje występujące w branży i powiązania między nimi;
   5. analizuje działania prowadzone przez przedsiębiorstwa funkcjonujące w branży;
   6. inicjuje wspólne przedsięwzięcia z różnymi przedsiębiorstwami z branży;
   7. przygotowuje dokumentację niezbędną do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej;
   8. prowadzi korespondencję związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej;
   9. obsługuje urządzenia biurowe oraz stosuje programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej;
   10. planuje i podejmuje działania marketingowe prowadzonej działalności gospodarczej;
   11. optymalizuje koszty i przychody prowadzonej działalności gospodarczej.

   (JOZ). Język obcy ukierunkowany zawodowo
   Uczeń:

   1. posługuje się zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiających realizację zadań zawodowych;
   2. interpretuje wypowiedzi dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych artykułowane powoli i wyraźnie, w standardowej odmianie języka;
   3. analizuje i interpretuje krótkie teksty pisemne dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych;
   4. formułuje krótkie i zrozumiałe wypowiedzi oraz teksty pisemne umożliwiające komunikowanie się w środowisku pracy;
   5. korzysta z obcojęzycznych źródeł informacji.

   (KPS). Kompetencje personalne i społeczne
   Uczeń:

   1. przestrzega zasad kultury i etyki;
   2. jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań;
   3. przewiduje skutki podejmowanych działań;
   4. jest otwarty na zmiany;
   5. potrafi radzić sobie ze stresem;
   6. aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe;
   7. przestrzega tajemnicy zawodowej;
   8. potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania;
   9. potrafi negocjować warunki porozumień;
   10. współpracuje w zespole.

   (OMZ). Organizacja pracy małych zespołów (wyłącznie dla zawodów nauczanych na poziomie technika)
   Uczeń:

   1. planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań;
   2. dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań;
   3. kieruje wykonaniem przydzielonych zadań;
   4. ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań;
   5. wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakość pracy;
   6. komunikuje się ze współpracownikami.
2. efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru medyczno-społecznego, stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów PKZ(MS.c);

   PKZ(MS.c) Umiejętności stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach: opiekunka środowiskowa, asystent osoby niepełnosprawnej, opiekun w domu pomocy społecznej, opiekun osoby starszej

   Uczeń:

   1. określa istotę procesów psychicznych i ich rolę w życiu człowieka;
   2. określa wpływ procesów emocjonalno-motywacyjnych na sprawność działania człowieka;
   3. wyjaśnia regulacyjną rolę osobowości człowieka w stosunkach z otoczeniem;
   4. przestrzega zasad etyki i odpowiedzialności zawodowej;
   5. charakteryzuje rozwój człowieka w różnych okresach życia;
   6. dobiera metody komunikowania się i negocjacji w różnych sytuacjach społecznych;
   7. określa przyczyny stresu oraz stosuje konstruktywne sposoby radzenia sobie ze stresem i zapobiegania wypaleniu zawodowemu;
   8. określa procesy zachodzące w życiu społecznym oraz interpretuje zachowania społeczne zbiorowości i jednostki;
   9. wyjaśnia zjawiska zachodzące we współczesnej kulturze społecznej wpływające na funkcjonowanie człowieka;
   10. określa modele i funkcje rodziny;
   11. określa cele i zadania polityki społecznej państwa;
   12. określa środki i instrumenty polityki społecznej służące realizacji zasady równości i sprawiedliwości społecznej;
   13. identyfikuje problemy i kwestie społeczne występujące we współczesnym społeczeństwie;
   14. dostrzega zróżnicowanie postaw społecznych, obyczajowych, narodowych, religijnych, etycznych i kulturowych w kontekście jednostkowego, społecznego i kulturowego wymiaru wartości;
   15. określa rolę diagnozy społecznej w rozwiązywaniu problemów społecznych;
   16. rozpoznaje czynniki wpływające na wykluczenie społeczne jednostki i grup;
   17. określa oraz przewiduje skutki problemów wychowawczych i psychospołecznych osoby podopiecznej i jej rodziny;
   18. stosuje przepisy prawa dotyczące pomocy społecznej i ubezpieczeń społecznych;
   19. określa zakres oraz warunki korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej gwarantowanych przez państwo;
   20. określa organizację domów pomocy społecznej w Polsce, uwzględniając zakres świadczonych usług;
   21. posługuje się językiem migowym;
   22. stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań.
3. efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionej w zawodzie asystent osoby niepełnosprawnej opisane w części II:

   MS.08. Udzielanie pomocy i organizacja wsparcia osobie niepełnosprawnej

   1. Organizowanie pracy z osobą niepełnosprawną

   Uczeń:

   1. analizuje dokumentację dotyczącą sytuacji zdrowotnej i społecznej osoby niepełnosprawnej;
   2. rozpoznaje warunki życia osoby niepełnosprawnej;
   3. wnioskuje o sytuacji osoby niepełnosprawnej z danych zawartych w dokumentacji;
   4. rozpoznaje objawy chorobowe u osoby niepełnosprawnej ze strony poszczególnych układów i narządów;
   5. rozróżnia rodzaje i stopnie niepełnosprawności;
   6. ocenia możliwości i ograniczenia osoby niepełnosprawnej wynikające z wieku, stanu zdrowia fizycznego, psychicznego i niepełnosprawności;
   7. diagnozuje potrzeby i problemy psychospołeczne osoby niepełnosprawnej;
   8. przestrzega zasad indywidualizacji i podmiotowości w zaspakajaniu potrzeb i rozwiązywaniu problemów osoby niepełnosprawnej;
   9. organizuje środowisko życia osoby niepełnosprawnej z uwzględnieniem jej potrzeb i problemów;
   10. przestrzega zasad opracowywania indywidualnego planu współdziałania z osobą niepełnosprawną;
   11. opracowuje plan współdziałania z osobą niepełnosprawną;
   12. planuje metody, techniki i narzędzia pracy z osobą niepełnosprawną;
   13. dobiera metody, techniki i narzędzia do realizacji zaplanowanych działań z osobą niepełnosprawną;
   14. planuje techniki monitorowania podjętych działań;
   15. prowadzi dokumentacje pracy z osobą niepełnosprawną.

   2. Wykonywanie czynności opiekuńczych

   Uczeń:

   1. przestrzega procedur i standardów opieki środowiskowej;
   2. rozpoznaje objawy zaburzeń psychosomatycznych u osoby niepełnosprawnej;
   3. rozpoznaje stany zagrożenia zdrowia i życia osoby niepełnosprawnej;
   4. udziela pierwszej pomocy w stanach zagrożenia zdrowia i życia osoby niepełnosprawnej;
   5. przestrzega zasad i określa metody i techniki wykonywania czynności pielęgnacyjnych i higienicznych;
   6. określa rodzaje narzędzi pracy oraz środków i materiałów do wykonywania czynności pielęgnacyjnych i higienicznych u osoby niepełnosprawnej;
   7. pomaga osobie niepełnosprawnej w zaspakajaniu potrzeb fizjologicznych;
   8. przestrzega zasad i określa metody zapobiegania odleżynom i odparzeniom u osoby niepełnosprawnej;
   9. pomaga osobie niepełnosprawnej w prowadzeniu gospodarstwa domowego;
   10. pomaga osobie niepełnosprawnej w przyjmowaniu leków zleconych przez lekarza;
   11. analizuje rodzaje i techniki wykonywania ćwiczeń usprawniających ruchowo oraz gimnastyki oddechowej u osoby niepełnosprawnej;
   12. prowadzi podstawowe ćwiczenia gimnastyczne uzgodnione ze specjalistą;
   13. pomaga osobie niepełnosprawnej w korzystaniu ze świadczeń opieki zdrowotnej;
   14. przestrzega zasad obsługi sprzętu rehabilitacyjnego i stosowania przedmiotów ortopedycznych;
   15. pomaga osobie niepełnosprawnej w korzystaniu ze sprzętu rehabilitacyjnego i przedmiotów ortopedycznych;
   16. przestrzega zasad współpracy z wolontariatem w opiece nad osobą niepełnosprawną;
   17. współpracuje z wolontariuszami w opiece nad osobą niepełnosprawną.

   3. Aktywizowanie osoby niepełnosprawnej do samodzielności życiowej

   Uczeń:

   1. inicjuje i podtrzymuje relacje międzyludzkie oraz współdziała z osobami z najbliższego środowiska ważnymi dla osoby niepełnosprawnej;
   2. analizuje przyczyny występowania i metody rozwiązywania problemów społecznych i osobistych osoby niepełnosprawnej;
   3. pomaga i udziela wsparcia osobie niepełnosprawnej w rozwiązywaniu problemów społecznych i osobistych;
   4. planuje metody przygotowania osoby niepełnosprawnej do korzystania ze sprzętu i pomocy technicznych;
   5. pomaga osobie niepełnosprawnej w korzystaniu ze sprzętu i pomocy technicznych ułatwiających samodzielne wykonywanie codziennych czynności;
   6. planuje metody przygotowania osoby niepełnosprawnej i jej rodziny do samoopieki;
   7. przygotowuje osobę niepełnosprawną oraz jej rodzinę do samoopieki;
   8. charakteryzuje metody organizowania czasu wolnego osoby niepełnosprawnej;
   9. organizuje czas wolny osobie niepełnosprawnej z wykorzystaniem zasobów środowiska lokalnego;
   10. planuje metody, formy, techniki i środki terapii zajęciowej osoby niepełnosprawnej;
   11. motywuje osobę niepełnosprawną do aktywnego spędzania czasu wolnego i rozwijania zainteresowań z uwzględnieniem jej potrzeb i możliwości;
   12. dobiera metody aktywizowania osoby niepełnosprawnej w zależności od jej wieku, stanu jej zdrowia i niepełnosprawności;
   13. pomaga osobie niepełnosprawnej w korzystaniu z kompleksowej rehabilitacji;
   14. przestrzega zasad bezpieczeństwa podczas aktywizowania osoby niepełnosprawnej.

   4. Wspieranie osoby niepełnosprawnej w trudnych sytuacjach życiowych

   Uczeń:

   1. określa metody integracji osoby niepełnosprawnej ze środowiskiem lokalnym;
   2. wspiera osobę niepełnosprawną w integracji ze społeczeństwem;
   3. aktywizuje środowisko społeczne do działań na rzecz osoby niepełnosprawnej;
   4. asystuje osobie niepełnosprawnej w pełnieniu ról społecznych;
   5. dobiera metody i techniki pracy z osobą niepełnosprawną;
   6. przestrzega zasad opracowywania planu wsparcia osoby niepełnosprawnej;
   7. opracowuje, monitoruje i ocenia realizację planu wsparcia osoby niepełnosprawnej;
   8. reprezentuje osobę niepełnosprawną w negocjacjach z instytucjami, organizacjami, specjalistami i indywidualnymi osobami świadczącymi różne formy pomocy;
   9. współpracuje ze specjalistami w opracowaniu programu kompleksowej pomocy osobie niepełnosprawnej;
   10. analizuje systemy wsparcia i poradnictwa społecznego osoby niepełnosprawnej;
   11. współpracuje z grupami wsparcia, organizacjami pozarządowymi i jednostkami samorządu terytorialnego działającymi na rzecz osoby niepełnosprawnej w środowisku lokalnym;
   12. przestrzega zasad pozyskiwania środków finansowych z pomocy społecznej i innych instytucji;
   13. pomaga osobie niepełnosprawnej w uzyskaniu środków finansowych na rehabilitację;
   14. analizuje funkcje i zadania instytucji i organizacji świadczących pomoc osobie niepełnosprawnej;
   15. pomaga osobie niepełnosprawnej w korzystaniu ze świadczeń pomocy społecznej i innych instytucji;
   16. pomaga osobie niepełnosprawnej w korzystaniu z ofert edukacyjnych, poradnictwa zawodowego i w podejmowaniu zatrudnienia;
   17. ocenia rodzaje barier architektonicznych i komunikacyjnych;
   18. organizuje działania prowadzące do usuwania barier architektonicznych i komunikacyjnych;
   19. analizuje Kartę Praw Osób Niepełnosprawnych;
   20. stosuje przepisy prawa dotyczące opieki zdrowotnej państwa, prawa opiekuńczego, prawa o ubezpieczeniach społecznych i pomocy społecznej;
   21. stosuje przepisy prawa dotyczące uprawnień osoby niepełnosprawnej i ochrony jej interesów;
   22. pomaga osobie niepełnosprawnej w załatwianiu spraw urzędowych.

3. WARUNKI REALIZACJI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

Szkoła podejmująca kształcenie w zawodzie asystent osoby niepełnosprawnej powinna posiadać następujące pomieszczenia dydaktyczne:

1. pracownię umiejętności opiekuńczych, wyposażoną w: sprzęt audiowizualny, taki jak: telewizor, odtwarzacz DVD, odtwarzacz video, rzutnik pisma; ekran projekcyjny, fantomy do nauki umiejętności higienicznych, łóżka szpitalne z pełnym wyposażeniem, szafki i stoliki przyłóżkowe, sprzęt, urządzenia i przybory do wykonywania zabiegów higienicznych i czynności pielęgnacyjnych u osoby leżącej i całkowicie unieruchomionej, fantomy osoby dorosłej, niemowlęcia i dziecka do resuscytacji krążeniowo-oddechowej, defibrylator automatyczny, środki opatrunkowe, aparaty do pomiaru ciśnienia, termometry, sprzęt rehabilitacyjny i przedmioty ortopedyczne, środki ochrony indywidualnej;
2. pracownię higieny żywienia, wyposażoną w: sprzęt gospodarstwa domowego, zastawę kuchenną, zastawę stołową, pomoce techniczne ułatwiające samodzielne wykonywanie prac kulinarnych dla osób z ograniczoną sprawnością w zakresie małej motoryki;
3. pracownię terapii zajęciowej, wyposażoną w: sprzęt audiowizualny, taki jak: telewizor, odtwarzacz DVD, odtwarzacz video, rzutnik pisma; sprzęt, narzędzia i materiały do ergoterapii; materiały i przybory do zajęć plastyczno-technicznych, sprzęt do gier i zabaw, sprzęt fotograficzny;
4. 4) pracownię wspomagania komputerowego działalności zawodowej, wyposażoną w: tablicę interaktywną z oprogramowaniem, projektor multimedialny, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), drukarkę, pakiety programów biurowych.

Kształcenie praktyczne może odbywać się w: pracowniach szkolnych, jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej, instytucjach działających na rzecz osób niepełnosprawnych, środowisku zamieszkania osoby niepełnosprawnej.

Szkoła organizuje praktyki zawodowe w podmiocie zapewniającym rzeczywiste warunki pracy właściwe dla nauczanego zawodu w wymiarze 8 tygodni (320 godzin).

4. Minimalna liczba godzin kształcenia zawodowego¹⁾

¹⁾ W szkole liczbę godzin kształcenia zawodowego należy dostosować do wymiaru godzin określonego w przepisach w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych, przewidzianego dla kształcenia zawodowego, zachowując, z wyjątkiem szkoły policealnej dla dorosłych, minimalną liczbę godzin wskazanych w tabeli odpowiednio dla efektów kształcenia: wspólnych dla wszystkich zawodów i wspólnych dla zawodów w ramach obszaru kształcenia stanowiących podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów oraz właściwych dla kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie.